Cây Dó Bầu – Sự Kỳ Diệu Tạo Ra Trầm Hương

Giới thiệu về Cây Dó Bầu

Cây Dó Bầu, hay còn được gọi là Aquilaria crassna trong tiếng Anh, là một loại cây trung tính thích ẩm, rất dễ trồng và thường sinh sống trong các khu rừng có khí hậu nhiệt đới. Cây Dó Bầu có tán lá rộng, lá dày và lớn, thân cây có đốm trắng, gỗ rất mềm với màu trắng. Cây thường ra hoa và kết trái vào mùa hè từ tháng 3 đến tháng 6.

Tìm hiểu về Cây Dó Bầu

Nhận biết cây Dó Bầu thông qua thân cây, hoa và quả không quá khó nếu bạn đã từng thấy nó hoặc có hình ảnh minh họa. Dưới đây là những đặc điểm dễ nhận biết của cây Dó Bầu.

Nhiều năm trở lại đây, cây Dó Bầu đã được thu hái hạt từ thiên nhiên bởi người dân và các nhà vườn, nhằm trồng và hy vọng cây tạo ra Trầm để bán với giá cao hơn so với các loài cây gỗ khác. Tuy nhiên, việc thu hái hạt ở các vùng đất và khí hậu khác nhau đã khiến cho cây Dó Bầu và các loại cây trồng khác bị lai tạp, từ đó biến đổi về mùa vụ và tính năng tạo trầm.

Chỉ có thể chọn giống thuần chuẩn từ những cây Dó Bầu cổ thụ trong rừng để tạo ra cây giống có nhiều gen di truyền nhất, để có khả năng tạo ra trầm hương chất lượng, mang lại mùi hương thơm nhất. Hiện nay, đa phần cây Dó Bầu được ươm trồng tự phát dựa trên kinh nghiệm cá nhân.

Các loài Dó có khả năng tạo trầm hương

Theo thống kê của ngành thực vật học, trên thế giới có khoảng 25 loài thuộc họ cây Dó, nhưng chỉ có 19 loài có khả năng tạo ra trầm hương. Dưới đây là danh sách các loài cây Dó có khả năng cho trầm hương:

1. Aquilaria grandiflora Bth (phân bố ở Trung Quốc)
2. A.sinensis Merr hoặc A.chinesis (phân bố ở Trung Quốc)
3. A.yunnanensis.S.C.Huang (phân bố ở Trung Quốc)
4. A.beccariana Van Tiegh (phân bố ở Malaysia, Indonesia)
5. A.microcarpa Baill (phân bố ở Malaysia, Indonesia)
6. A.hirta Ridl (phân bố ở Malaysia, Indonesia, Singapore)
7. A.rostrata Ridl (phân bố ở Malaysia)
8. A.subintegra Ding Hou (phân bố ở Thailand)
9. A.malaccensis Lam (phân bố ở Ấn Độ, Bhutan, Malaysia, Indonesia, Lào, Thailand)
10. A.moszkowskii Gill (phân bố ở Indonesia)
11. A.cumingiana (Decne) Ridl (phân bố ở Philippines)
12. A.filaria (Oken) Merr (phân bố ở Philippines)
13. A.apiculata Merr (phân bố ở Philippines)
14. A.acuminate (Merr.) Quis (phân bố ở Philippines)
15. A.crassna Pierrei ex Lecomte (phân bố ở Việt Nam, Campuchia, Lào)
16. A.baillonii Pierrei ex Lecomte (phân bố ở Việt Nam, Campuchia)
17. A.banaense P.H.Ho (phân bố ở Việt Nam)
18. A.rugosa L.C.Kiet & P.J.A.Kessler (phân bố ở Việt Nam)
19. A.khasiana H.Hallier (phân bố ở Ấn Độ, Bhutan)

Ở Việt Nam, có 4 loại cây Dó có khả năng tạo trầm hương, được định danh là:

• Cây Dó Bầu (A.crassna Pierre ex Lecomte), phân bố khắp các vùng trong cả nước (từ Hòa Bình đến Kiên Giang).
• Cây Dó Gạch (A.baillonii Pierre ex Lecomte), phân bố ở Thừa Thiên-Huế, Quãng Nam-Đà Nẵng, Khánh Hòa.
• Cây Dó Bà Nà (A.banaensis P.H.Ho), phân bố ở Thừa Thiên-Huế (Bạch Mã), Đà Nẵng (Bà Nà).
• Cây Dó Quả Nhăn (A.rugosa L.C.Kiet & P.J.A.Kessler), phân bố ở Kon Tum.

Sự kỳ diệu của Cây Dó Bầu tạo ra trầm hương

Câu hỏi tại sao chỉ có loài cây Dó mới có khả năng tạo ra trầm hương luôn là một điều khiến nhiều người thắc mắc. Hãy cùng nhau khám phá sự kỳ diệu này!

Việt Nam có nhiều loài thực vật vô cùng quý hiếm. Nhiều tài liệu đã ghi chép rằng: “Bên cạnh nhóm cây dược liệu, nước ta còn có một nhóm cây tinh dầu, mà tinh dầu của chúng có thể làm được hương liệu, dược phẩm, hương liệu và thực phẩm… Đây là hương liệu và dược liệu quý” được chiết xuất ra tinh dầu. Trong nhóm này, cây Dó Bầu là một trong những loại cây quý hiếm vì khả năng tạo ra trầm hương.

Cơ chế hình thành trầm hương của cây Dó Bầu là khi bị tổn thương, cây sẽ tiết ra nhựa cây (tinh dầu) để bảo vệ vết thương. Theo yếu tố khí hậu, thổ nhưỡng, mưa gió và thời gian, vùng vết thương trên cây sẽ tạo thành trầm hương với màu nâu đen. Cây Dó Bầu khác biệt với các loại cây thông thường nhờ có hai mạnh rây có khả năng dẫn chất dinh dưỡng từ dưới lên trên thân, cành lá và cũng có khả năng dẫn chạy xuống. Ngoài ra, nhựa cây Dó cũng giống như tinh dầu.

Do đó, khi cây Dó Bầu bị thương, cây sẽ tiết ra nhựa cây (tinh dầu) để bao phủ vết thương đó. Thân cây Dó có gỗ mềm, mền nên nhựa cây theo sớ gỗ cây và tạo thành trầm hương. Quá trình này phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, khí hậu và thời gian.

Chơi cây cảnh là nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.