Tạo Dáng Cây Cảnh Bonsai: Mẹo và Kỹ Thuật Nghệ Thuật

Phương pháp tạo hình cho cây cảnh bonsai

Chơi cây cảnh bonsai luôn đặc biệt coi trọng gốc cây. Việc cây có gốc to và khỏe mạnh sẽ làm cho cây trở nên mạnh mẽ. Gốc cây càng to càng chứng tỏ cây đã sống lâu. Nếu gốc cây có nhiều rễ nổi, rễ xum xuê, thì cây trông càng đẹp. Cây trồng trong chậu nên chỉ có một gốc, ngoại trừ một số trường hợp cây mọc sống định quần tụ giữa chiều cao và chiều rộng của cây, thì cần có sự cân xứng. Thân cây cũng nên có dáng mềm mại, duyên dáng, xiêu nghiêng hoặc đứng thẳng, khỏe mạnh tùy thuộc vào từng thế cây.

Đặc điểm quan trọng

Các loại cây cảnh như thiên tuế, cau, trúc đùi gà, trúc Nhật, Thiết mộc lan, tùng, Trắc bách diệp… cần được bón phân thường xuyên để duy trì dáng cây đẹp và tán cây đều đặn, hài hòa.

Cách lựa chọn cây phù hợp

Dáng tổng thể đẹp

Một tác phẩm cây cảnh bonsai đẹp cần có tổng thể cân đối, bao gồm các yếu tố chính như thân, rễ, và cành.

Điều quan trọng với thân cây

Thân cây đẹp là khi thân cây có độ dày từ gốc đến ngọn, tức là gốc nhỏ và dần dần to lên. Thân cây là yếu tố quan trọng tạo nên dáng cây, vì vậy khi lựa chọn cần chọn những thân cây phù hợp để cây trở nên đẹp hơn. Nếu thân cây có các đặc điểm khác như hình dạng vỏ cây, các nét sần sùi tạo nên tuổi tác của thân cây, thì cũng sẽ tăng giá trị thẩm mỹ.

Đặc điểm quan trọng với rễ cây

Rễ cây là yếu tố quan trọng tạo nên sự vững chãi và mạnh mẽ cho cây. Rễ cây đẹp là khi chỉ có một bộ rễ hiển thị và tỏa ra mặt đất, không có rễ chồng chéo hay mọc từ sau ra trước.

Sự quan trọng của cành cây

Cành cây là yếu tố quan trọng tạo thành tán cây. Tán cây có thể điều chỉnh bằng cách uốn sửa cây sao cho phù hợp. Thường thì cây cảnh bonsai có cành được phân bổ theo hình xoắn ốc, độ dài và độ nhỏ của cành nhỏ dần từ gốc lên ngọn: cành gần gốc lớn hơn cành ở trên ngọn. Nên cắt bỏ những cành mọc quá lớn, mọc ngang đâm xéo, hoặc mọc cùng vị trí với cành chính khác trong cây.

Ngoài ra, chậu cây cũng là một yếu tố quan trọng quyết định vẻ đẹp của cây. Châu cây có hình dáng và kích thước phù hợp với cây sẽ làm tăng vẻ đẹp của cây lên rất nhiều.

Tạo hình bằng dây kẽm

Với kỹ thuật này, bạn có thể tạo hình cho cây cảnh bonsai bằng cách thay đổi hướng của thân và nhánh cây. Những cành mọc lên có thể được uốn ngang hoặc vuốt xuống để tạo hiệu ứng già dặn, trưởng thành. Cây xanh quanh năm có thể được uốn dây vào bất kỳ thời điểm nào, nhưng với các loại như tùng bách thì thời điểm tốt nhất là cuối mùa thu đến đầu mùa xuân. Khi uốn cây rụng lá theo mùa, nên làm vào cuối xuân (trước khi cây đâm chồi) hoặc cuối thu (trước khi cây nghỉ đông). Tuy nhiên, khi chọn cây để uốn, cần chú ý đến dáng cây, lựa chọn những cành mềm, dễ uốn, và không bị tách nhánh.

Cách quấn

Quấn thân cây

Để quấn thân cây, hãy cắt một sợi dây có độ dài gấp đôi so với nhánh hoặc thân muốn quấn. Có thể quấn dây xung quanh thân cây với góc 45 độ, đây là cách hiệu quả nhất. Bắt đầu từ gốc, quấn dây quanh thân cây. Nếu muốn quấn lần thứ hai, hãy quấn sát với sợi dây trước đó mà không được quấn chồng lên nhau.

Quấn nhánh

Quấn nhánh bắt đầu từ dưới, đồng thời xen kẽ quấn dây theo chiều dài của nhánh cho đến khi quấn xong cả cây (đặc biệt cần quan tâm khi quấn trên những cành non nhỏ). Hoặc bạn cũng có thể quấn cùng lúc cả nhánh chính và nhánh phụ. Nên sử dụng dây mảnh hơn cho những nhánh nhỏ. Thông thường, hãy quấn hai nhánh cùng một lúc bằng cùng một sợi dây, quấn quanh nhằm tạo dựa thân. Trong trường hợp có nhánh đơn, hãy quấn nó liên kết với nhánh khác, và chặt đầu dây bằng cách gài dưới vài vòng đầu tiên.

Thời gian bao lâu thì gỡ dây quấn? Điều này phụ thuộc vào độ dày của thân, cành, loại cây, chất lượng và tuổi cây. Hãy kiểm tra thường xuyên dây quấn để đảm bảo rằng dây không hằn vào thân cây trong quá trình phát triển. Nên chú ý khi chọn kích thước dây phù hợp cho cây. Khi thay đổi kích thước dây quấn theo độ dày của thân và cành, kích thước dây cần nhỏ dần, tương ứng với 1/6 đến 1/3 đường kính của cành hoặc thân cây. Để tháo dây quấn, tốt hơn hết hãy cắt dây thành những đoạn nhỏ để giảm rủi ro và hư hại cho cây.

Luôn lưu ý: Nguyên tắc tạo hình cho cây cảnh bonsai

Để tạo ra một cây thiết kế đẹp, cần tổng thể cân đối, từ hình dạng tạo hình, cấu trúc của cây cho đến sự kết hợp giữa cây và chậu. Có ba yếu tố chính cần chú ý: Rễ cây, Thân cây, và Cành cây.

Hy vọng rằng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về các kỹ thuật tạo hình và chăm sóc cho cây cảnh bonsai – một phong trào chơi cây cảnh nghệ thuật đang phát triển ngày càng mạnh mẽ. Đây cũng là một cách giúp người mới chơi có kiến thức cơ bản để tạo ra một tác phẩm đẹp với thời gian và chi phí ít nhất.

Đọc thêm tại: Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh