Cây Thuốc Dòi – Khám phá vẻ đẹp và lợi ích chữa bệnh

Cây thuốc dòi (bọ mắm) không chỉ được sử dụng để tiêu diệt dòi trong mắm mà còn có nhiều tác dụng khác như tiêu viêm, chỉ khái và tiêu đờm. Đặc biệt, cây thuốc dòi còn được sử dụng để chữa các chứng ho như ho lâu ngày, ho khan, ho có đờm và ho do lao. Bên cạnh đó, cây thuốc dòi còn có tác dụng trị đau dạ dày và viêm đường tiết niệu. Hãy cùng khám phá chi tiết về cây thuốc dòi và những lợi ích mà nó mang lại.

Mô tả cây thuốc dòi

Đặc điểm cây cỏ dòi

Cây thuốc dòi có thân thảo nhỏ, cành mềm và thân có lông mịn bao phủ. Lá của cây mọc so le nhưng có một số chỗ mọc đối xứng. Lá rộng từ 1.5 đến 2.5cm, dài từ 4 đến 9cm, hình mác hẹp. Mặt dưới lá có nhiều lông hơn mặt trên. Hoa của cây mọc thành cụm, không có cuống và thường mọc ở kẽ lá. Quả của cây hình trứng hơi nhọn ở hai đầu.

Bộ phận dùng

Lá, thân và rễ của cây được sử dụng để làm thuốc.

Phân bố

Cây thuốc dòi mọc hoang ở ven rừng, đồng ruộng, ven đường và trong sân vườn tại nhiều địa phương.

Thu hái – sơ chế

Cây thuốc dòi có thể thu hái quanh năm, nhưng thời điểm thích hợp nhất là từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm, khi cây phát triển mạnh. Thu hái vào thời điểm này đảm bảo dược liệu có dược tính mạnh và phẩm chất tốt.

Bảo quản

Dược liệu từ cây thuốc dòi cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời và nơi có độ ẩm cao (hơn 80%).

Thành phần hóa học

Toàn cây thuốc dòi chứa chất nhầy.

Vị thuốc cây thuốc dòi

Tính vị

Cây thuốc dòi có vị ngọt hơi nhạt và tính mát.

Quy kinh

Tuy chưa có nghiên cứu khoa học, nhưng theo truyền thống, cây thuốc dòi quy vào kinh Phế.

Công dụng của cây thuốc dòi

Cây thuốc dòi có rất nhiều công dụng trong y học dân gian, nhưng chưa được nghiên cứu khoa học đầy đủ.

• Công dụng của cây thuốc dòi theo Đông Y: Tiêu đờm, chỉ khái, tiêu viêm.
• Chữa ho khan, viêm thanh phế quản, ho dai dẳng, ho lâu ngày, ho khan, viêm họng, ho do nhiễm vi khuẩn lao.
• Nhân dân Ấn Độ sử dụng cây bọ mắm để chữa rắn cắn, bệnh lậu và giang mai.
• Nhân dân Malaysia sử dụng lá thuốc dòi để chữa chứng tắc tia sữa ở phụ nữ sau khi sinh.
• Ở Việt Nam, nhân dân sử dụng cây thuốc dòi để tiêu diệt dòi trong mắm, vì vậy cây này còn có tên gọi là cây thuốc dòi.

Cây thuốc dòi trị bệnh gì?

Hiện nay, cây bọ mắm được sử dụng để chữa các bệnh lý sau:

• Ho lâu ngày không khỏi do cảm.
• Lao phổi.
• Ung thư.
• Viêm bàng quang, viêm tiết niệu, nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Viêm ruột, tiêu chảy.
• Viêm mủ, viêm vú, sâu quảng và đinh nhọt.
• Ngoài ra, cây thuốc dòi còn được dùng để trị đau dạ dày.

Cách dùng và liều lượng

Cây bọ mắm được sử dụng ở dạng sắc, vắt lấy nước uống hoặc dùng ngoài. Mỗi ngày dùng từ 10 đến 20g.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây thuốc dòi

1. Bài thuốc chữa viêm sưng vú, đinh nhọt và tụ máu do chấn thương: Chuẩn bị một nắm lá thuốc dòi, giã nát rồi đắp trực tiếp vào nơi sưng đau. Thực hiện cho đến khi tiêu viêm và hết đau nhức.

2. Bài thuốc trị viêm mũi sưng đau: Chuẩn bị hoa và lá của cây thuốc dòi 15 – 20g, rửa sạch nguyên liệu, giã nát rồi thêm vài hạt muối vào. Sử dụng bông thấm dịch thoa vào niêm mạc mũi bị viêm. Thực hiện 3 – 4 lần trong vài ngày cho đến khi triệu chứng thuyên giảm hẳn.

3. Bài thuốc đau họng và ho do viêm họng, cảm mạo:

   • Bài thuốc 1: Dùng cây thuốc dòi khô 10 – 20g, rửa sạch rồi sắc lấy nước uống.
   • Bài thuốc 2: Dùng hoa/lá của cây thuốc dòi 20 – 30g, giã nát với vài hạt muối rồi chia nước thành nhiều lần. Ngậm nước cốt rồi nuốt dần có tác dụng giảm đau họng và tiêu đờm. Thực hiện bài thuốc liên tục trong 7 ngày.

4. Bài thuốc trị sâu răng: Chuẩn bị lá bọ mắm tươi, rửa sạch, giã nát rồi đắp vào chỗ bị sâu răng.

5. Bài thuốc trị ho lâu ngày hoặc ho do lao: Chuẩn bị cây thuốc dòi khô 40g, sắc kỹ thành dạng cao lỏng, sau đó thêm mật ong vào. Mỗi lần dùng 10 – 15ml, ngày dùng từ 3 – 4 lần.

6. Bài thuốc trị viêm phế quản, đau nhức răng và viêm họng: Chuẩn bị lá bọ mắm tươi, rửa sạch, nhai trực tiếp rồi nuốt lấy nước.

7. Bài thuốc trị tiểu buốt, tắc tia sữa: Chuẩn bị cây bọ mắm 30 – 40g, sắc uống hằng ngày, nếu bị nặng có thể kết hợp với các loại thảo dược khác.

8. Bài thuốc từ thuốc dòi trị lao phổi: Chuẩn bị cây long thảo dơi và thuốc dòi, sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang.

9. Bài thuốc từ thuốc dòi trị đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn Hp: Chuẩn bị lá bọ mắm tươi 100g, rửa sạch, xay nhuyễn rồi thêm vào 250ml nước. Vắt lấy nước uống, dùng mỗi ngày 1 lần.

Những điều cần lưu ý khi dùng cây bọ mắm

Tránh sử dụng cây bọ mắm cho phụ nữ mang thai vì có thể gây động thai và sảy thai.

Thông tin về cây thuốc dòi trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bạn có thắc mắc về vị thuốc này, vui lòng trao đổi với các chuyên gia tại Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh để được tư vấn cụ thể.