Cây Thạch đen – Tất cả những gì bạn cần biết

Cây Thạch đen, còn được gọi là Tiên nhân đông, Sương sáo, Lương phấn thảo, Thủy cẩm, Tiên nhân thảo, Tiên thảo… là một loại cây thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae) có tên khoa học là Mesona chinensis. Cây này thường được sử dụng để chế biến món ăn với tác dụng thanh nhiệt và giải thử. Bên cạnh đó, cây cũng được sử dụng như một loại thuốc. Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn thêm thông tin về công dụng và cách sử dụng cây Thạch đen.

1. Cây Thạch đen là gì?

1.1. Mô tả dược liệu

Thạch đen là một loại cây thân thảo sống hàng năm. Thân cây cao khoảng 20 – 60cm hoặc hơn, được phủ lông rậm và ít phân nhánh. Lá của cây Thạch đen có hình trứng hoặc hình thuôn dài, mép lá nguyên và dày.

Hoa thường mọc thành cụm ở ngọn, chùm hoa dài khoảng 10-13cm. Chùm hoa phủ lông mịn và có lá bắc màu hồng. Tràng hoa có màu trắng hoặc hồng nhạt, môi dưới to và môi trên chia làm 3 thùy. Quả bế thuôn nhẵn, có chiều dài khoảng 0.6 – 0.8mm.

Cây Thạch đen thường ra hoa và quả vào mùa thu – đông.

1.2. Bộ phận dùng

Thân và lá của cây Thạch đen được sử dụng để làm thuốc.

1.3. Phân bố và thu hái

Cây Thạch đen có nguồn gốc từ các tỉnh miền Nam ở Trung Quốc. Hiện nay, cây cũng được tìm thấy mọc hoang dại nhiều ở nước ta. Dược liệu này thường được sử dụng để làm thạch ăn nhằm giải khát và có tác dụng thanh nhiệt.

Cây có thể thu hái quanh năm, nhưng thời điểm thu hái tốt nhất là vào mùa mưa. Sau khi hái về, cần cắt bỏ rễ và rửa sạch. Dược liệu có thể được sử dụng tươi để làm thức ăn hoặc phơi khô để sử dụng dần.

1.4. Thành phần hóa học

Hiện vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về thành phần cũng như hoạt chất có trong cây Thạch đen.

2. Tác dụng của cây Thạch đen

Theo Đông y, cây Thạch đen có vị ngọt, tính mát và không độc. Tác dụng của cây Thạch đen là giải thử và thanh nhiệt. Nó thường được dùng để chữa viêm khớp cấp, cảm mạo, đái tháo đường và huyết áp cao. Thạch đen thường được sử dụng ở dạng sắc. Ngoài ra, cây này còn được sử dụng để chế biến thạch ăn vào mùa hè để giải khát và thanh nhiệt.

Một số tác dụng dược lý đã được nghiên cứu:

• Dược liệu này được trồng và thu hái ở Cao Bằng có tác dụng hạ cholesterol trong máu và chống lão hóa.
• Nhân dân Indonesia và Đài Loan còn sử dụng dược liệu này để trị chứng tiểu tiện không thông.

3. Bài thuốc có chứa Thạch đen

Người dân thường dùng cây Thạch đen để chế biến thạch và ăn vào những ngày nắng nóng để giải thử và thanh nhiệt. Ngoài việc làm món ăn, dược liệu này còn được sử dụng trong các bài thuốc chữa các bệnh sau:

3.1. Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Dùng Biển súc và Thạch đen mỗi vị 30g, Rung rúc 45g. Rửa sạch tất cả dược liệu, cho thêm nước đun sôi và dùng hết trong một ngày.

3.2. Thạch sương sáo giúp thanh nhiệt

Lá và thân cây sương sáo phơi khô. Rửa sạch thạch đen rồi cho vào nồi nấu nhừ. Dùng túi vải vắt lấy nước, sau đó thêm bột gạo vào quấy đều trên bếp cho đến khi dung dịch sánh lại. Đổ sương sáo ra khuôn, đợi đông lại và dùng.

4. Chú ý khi sử dụng Thạch đen

• Không nên cho trẻ nhỏ dùng quá nhiều thạch sương sao vì có thể làm giảm cảm giác thèm ăn ở trẻ.
• Cần phân biệt cây Thạch đen với Cây sương sâm.

Bài viết trên đã cung cấp thêm nhiều thông tin về công dụng và cách sử dụng cây Thạch đen. Ngoài việc chế biến thành món ăn giải thử và thanh nhiệt, Thạch đen còn có nhiều tác dụng trong điều trị các bệnh như viêm khớp cấp, cảm mạo, đái tháo đường và huyết áp cao. Tuy nhiên, liều lượng và thời gian sử dụng của dược liệu này hiện vẫn chưa được nghiên cứu kĩ, vì vậy, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.

Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh