Cây Sao Đen: Khám phá loài cây độc đáo trên phố

Cây Sao Đen đã trở thành một loại cây có giá trị kinh tế và mang lại vẻ đẹp cho các khu đô thị và công cộng. Mọi người trồng cây Sao Đen với nhiều mục đích khác nhau. Có người trồng để lấy gỗ, vì gỗ của loại cây này không bị mối mọt và được đánh giá cao về giá trị kinh tế. Có người trồng để lấy bóng mát và tạo cảnh quan xanh mát. Có người khác lại trồng cây Sao Đen để sử dụng trong việc chữa bệnh. Vậy bạn đã biết hết những tác dụng của loài cây này chưa?

Cây Sao Đen là gì?

Tên gọi và nguồn gốc

Cây Sao Đen còn được biết đến với các tên gọi khác như Cây Sao, Mạy Khèn (Lào), Sao Cát, Sao Bã Mía, Sao Nghệ, Mạy Khen Hua. Tên khoa học của cây là Hopea odorata Roxb, thuộc chi Sao họ Dầu. Cây gốc từ Ấn Độ và đã được du nhập và sử dụng ở nhiều nước nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây này được trồng phổ biến tại nhiều thành phố. Ở Hà Nội, cây Sao Đen được trồng từ thế kỷ XX tại phố Lò Đúc.

Đặc điểm hình thái

Cây Sao Đen là một loại cây gỗ lớn, thân thuôn dài, cao khoảng 20-25m và có thể cao tối đa 30m, đường kính 60-80cm. Tán nhỏ hình chóp, tỉa cành tự nhiên. Một điểm dễ nhận biết Sao Đen so với các loại cây khác là vỏ cây có màu đen, có vết nứt sọc theo thớ, thịt gỗ bên trong có màu hơi đỏ. Cành non và cuống lá có phủ lông. Lá Sao Đen hình trái xoan, thuôn dài và nhọn ở đỉnh. Mặt trên của lá màu xanh bóng, mặt dưới mịn, gân chính nổi rõ, gân phụ mọc đối nhau.

Hoa cây Sao Đen mọc thành cụm, màu trắng, nở vào tháng 2-3. Mỗi cụm hoa có 11-12 nhánh, mỗi nhánh có 4-6 hoa nhỏ giống ngôi sao. Quả Sao Đen có 2 cánh dài, màu xanh nhạt khi còn non và chuyển sang màu nâu khi già. Dù quả ra nhiều nhưng chỉ xuất hiện mỗi 2 năm. Cây thường ra hoa vào tháng 2-3 và ra quả từ tháng 4-7.

Đặc điểm sinh trưởng

Cây Sao Đen có tốc độ sinh trưởng nhanh, tăng trưởng đường kính trung bình hàng năm là 1.1-14 cm. Cây thích hợp trồng ở vùng có khí hậu nhiệt đới ẩm, đặc biệt là ở những vùng có 2 mùa rõ rệt. Cây có sức sống khỏe nên có thể chịu được nắng nóng và khô hạn. Tuy nhiên, nếu trồng cây ở vùng đất lạnh, cây vẫn có thể phát triển bình thường về chiều cao và đường kính, nhưng ra hoa và đậu quả ít hơn.

Đất phù sa cổ, sét pha cát ở Đông Nam Bộ là loại đất phù hợp nhất cho cây. Cây cũng phát triển tốt trong vùng đất đỏ bazan với độ PH từ 4.5-5.0. Cây thích đất ẩm và chịu bóng khi còn non, từ năm thứ 3 trở đi thì thích ánh sáng. Cây tạo môi trường thuận lợi cho sự tự nhiên tái sinh ở các khu rừng có độ tàn che nhẹ.

Cây Sao Đen có tác dụng gì?

Tôn tạo cảnh quan

Cây Sao Đen được trồng để tạo bóng mát cho các công trình đô thị, xí nghiệp, nhà máy, nhờ sức sống mạnh và tốc độ sinh trưởng nhanh. Cây không chỉ tạo bóng mà còn giúp lọc và điều hòa không khí trong khu vực. Hình ảnh cây Sao Đen đã trở nên rất quen thuộc với người dân Hà Nội. Ở phố Lò Đúc, có hai hàng cây Sao Đen thẳng tắp, lá xanh quanh năm. Và ở Sài Gòn, có những con phố đẹp nổi tiếng gắn liền với cây Sao Đen. Với các công trình cảnh quan lớn và đô thị yêu cầu bản vẽ thiết kế, cây Sao Đen là lựa chọn phù hợp để tạo điểm nhấn cho khu vực và làm cho cảnh quan sinh động và lôi cuốn.

Giá trị kinh tế

Gỗ cây Sao Đen có giá trị cao và được sử dụng rộng rãi trong nghề mộc. Gỗ này không bị mối mọt hay nấm mốc. Ngoài việc dùng để xây dựng nhà cửa, nội thất gia đình, làm sàn nhà và tà vẹt, gỗ Sao Đen còn được sử dụng để sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đóng tàu và các phương tiện di chuyển trên sông. Nhựa của cây cũng được sử dụng trong công nghiệp sơn, vecni và công nghiệp dược phẩm. Ngoài ra, quả Sao Đen còn được sử dụng như một đạo cụ để chụp ảnh, thu hút sự quan tâm của giới trẻ.

Cây chữa bệnh

Vỏ cây Sao Đen có vị chát và chứa các tannin có khả năng chữa bệnh hiệu quả, như chữa viêm lợi và sâu răng. Dùng thuốc từ vỏ cây Sao Đen có thể làm cho răng chắc khỏe và giảm nguy cơ rụng răng. Nhiều nơi còn sử dụng vỏ cây để ăn kèm với trầu cau. Hoặc có thể ngâm vỏ khô của cây trong rượu hoặc sắc với nước để ngậm. Cây Sao Đen đã trở thành một loại cây phổ biến và dễ tìm thấy ở các thành phố của Việt Nam, nhờ tốc độ sinh trưởng nhanh, khả năng tạo bóng tốt và nhiều lợi ích về kinh tế và chữa bệnh.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sao Đen

Cách nhân giống cây Sao Đen

Cây Sao Đen có thể nhân giống bằng hạt hoặc cành, nhưng phương pháp ươm từ hạt được sử dụng phổ biến hơn. Khi quả của cây chín và có màu vàng với những đốm nâu xuất hiện, bạn có thể thu hoạch. Thường thì cây Sao Đen được hái quả vào buổi sáng. Do hạt Sao Đen không giữ được lâu, hạt cần được gieo ngay sau khi thu hoạch.

Trước khi gieo hạt, cần phải loại bỏ phần thịt quả, cắt bỏ phần cánh chỉ để lại từ 1-2 cm, ngâm trong nước lã từ 1-2 giờ rồi gieo. Chuẩn bị đất gieo, làm đất thành luống và tiến hành gieo với khoảng cách 15 cm. Đặt phần có cánh hướng lên trên rồi lấp đất mịn lên trên.

Khi hạt đã nảy mầm sau 3-4 ngày, tiến hành trồng mầm vào bầu có kích thước rộng 14-15 cm, cao 15-20 cm. Vì cây thích ẩm và bóng mát, cần che phủ cho cây. Hãy tưới nước và chăm sóc cây thường xuyên trong giai đoạn ươm.

Cách trồng cây Sao Đen

Sau khi cây ươm khoảng 12 tháng tuổi và đạt chiều cao trung bình trên 1m, cây có thể được mang đi trồng. Hãy trồng cây trước mùa mưa (từ tháng 5-7) để cây phát triển tốt nhất. Nếu trồng để lấy gỗ, nên trồng với mật độ 400-500 cây/ha.

Kỹ thuật trồng cây Sao Đen không có gì đặc biệt so với cách trồng cây khác. Dù cây đã dâm ủ hoặc là cây đánh trực tiếp, cần cắt bớt cành và thậm chí là loại bỏ lá trước khi trồng, đặc biệt là khi trồng vào thời gian nắng nóng. Đào hố trồng cần rộng và lớn hơn bầu cây từ 25-30cm.

Đặt cây vào chính giữa hố, cây nhỏ có thể được trồng bằng tay để đảm bảo cây thẳng đứng và lấp đất lại. Còn với cây to, cần sử dụng cẩu để trồng và tránh làm hại bầu cây. Đặt cây vào vị trí giữa hố, để mặt bầu cách miệng hố khoảng 10cm, sau đó tháo vỏ bầu và lấp đất lại. Nén đất quanh bầu để cây vững vàng. Sử dụng cọc để cố định thân cây từ 3 hoặc 4 phía. Sau đó, lấp đất và tưới nước cho cây ngay sau khi trồng.

Cách chăm sóc cây Sao Đen

Cây Sao Đen không yêu cầu chăm sóc quá kỹ. Ban đầu, cần chú ý tưới nước và bổ sung dinh dưỡng thường xuyên cho cây. Sau đó, thực hiện cắt cỏ và vun xới gốc từ 2-3 lần trong 3 năm đầu. Có thể tưới nước và vun gốc vào đầu và cuối mùa mưa. Khi cây đạt tuổi 8-10, nên tỉa cành để tán cây trở nên mở hơn.

Mua cây Sao Đen ở đâu?

Cây Sao Đen là một loại cây gỗ quý có hiệu quả kinh tế cao và tác dụng chữa bệnh, nhưng nó cũng đang bị khai thác mạnh. Vì vậy, việc trồng cây này rộng rãi hơn là một giải pháp hợp lý. Điều này không chỉ giúp cải tạo môi trường, mà còn mang lại giá trị kinh tế.

Bạn đang tìm kiếm một đơn vị uy tín để mua cây Sao Đen? Hoặc có những thắc mắc và muốn tìm hiểu thêm về loài cây này? Hãy liên hệ với Chơi cây cảnh – nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin. Chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn.