Cây Màng Màng – Kỳ quan của thế giới cây cảnh

Cây Màng Màng là một loại thảo cây sống hàng năm, cao khoảng 1m, có thân và cành hình trụ. Lá của cây mọc so le, kép chân vịt, có cuống dài, hình mác hẹp. Màu sắc của lá mát trong mắt với mặt trên màu lục sẫm và mặt dưới nhạt. Cụm hoa mọc ở đầu cành thành chùm, có lá bắc hình lá, hoa nhỏ màu trắng, và quả thuôn dài giống quả cải. Mùa hoa quả thường từ tháng 4-7.

2. Phân bố, sinh thái

Chi Gynandropsis L. có một số loài chủ yếu được phân bố ở nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc. Ở Việt Nam, cây mọc rải rác ở các tỉnh từ đồng bằng đến vùng núi thấp, độ cao thường dưới 600m. Cây Màng Màng thích ánh sáng và thường mọc thành đám lẫn với các loài cỏ dại khác trên đất ẩm ven đường đi, ruộng trồng hoa màu mới bỏ hoang hay nương rẫy. Mọc tự nhiên chủ yếu từ hạt và cây con xuất hiện vào tháng 3-4.

3. Bộ phận dùng

Cây Màng Màng có cả hạt và toàn cây được sử dụng tươi hay phơi khô.

4. Tác dụng dược lý

• Tác dụng kích ứng da: Lá và hạt Màng Màng trắng có chứa các dẫn chất isothiocyanat hoặc glucosinolat gây kích ứng da khi tiếp xúc.
• Tác dụng chống ung thư: Cao cồn toàn cây Màng Màng trắng có tác dụng trên tế bào ung thư biểu mô mũi hầu và tế bào u gan hepatoma 129 cấy vào chuột nhắt trắng.
• Tác dụng trên virus HIV: Có báo cáo về cao Màng Màng trắng có tác dụng ức chế sự phát triển của virus này.
• Tác dụng kháng khuẩn: Cao chiết từ phần trên mặt đất của cây Màng Màng trắng có tác dụng khá trên một số vi khuẩn như Bacillus cereus, Klebsiella acrogenas, Streptococcus pyogenes.
• Tác dụng diệt côn trùng: Phần trên mặt đất của cây Màng Màng trắng có tác dụng diệt côn trùng và ve trưởng thành đối với loài ve Amblịomma variegatum và Rhipicephalus appendirculatus. Ngoài ra, cao chiết bằng aceton của cây cũng ức chế sự phát triển ấu trùng của muỗi Culex quinquefasciatus.

5. Tính vị, công năng

Hạt Màng Màng trắng có vị đắng, cay, tính ấm, hơi độc và có tác dụng hạ khí, khu phong, tán hàn, hoạt huyết và giảm đau. Toàn cây Màng Màng có vị cay, đắng, tính mát và có tác dụng tiêu đờm, hoạt huyết, giải uất và thanh nhiệt. Hạt và lá cũng có tác dụng kích ứng da.

6. Công dụng

• Hạt Màng Màng trắng được dùng để gây trung tiện, nhưng cần chú ý không dùng quá lượng quy định để tránh bị đầy hơi và căng dạ dày. Hạt cũng có thể chữa lậu và lỵ.
• Cây cũng có tác dụng diệt chấy rận và ruốc cá khi dùng ngoài. Rễ cây được sử dụng để trị sốt, sốt rét, lậu, lỵ và chảy máu chân răng.
• Lá Màng Màng trắng gây kích ứng da nhưng lại được dùng đắp ngoài trong thời gian ngắn để chữa đau lưng, đau đầu, đau khớp và herpes (bệnh mụn rộp).
• Toàn cây Màng Màng trắng có thể được sắc uống để chữa đau khớp, phong thấp hoặc rửa chỗ bị trĩ. Cây cũng có thể được dùng để chữa mụn nhọt, sưng khớp, bọ cạp đốt và rắn cắn.
• Cành lá Màng Màng trắng có thể được dùng làm muối dưa hoặc nấu làm rau ăn. Khi ăn vừa đủ, cây cung cấp khả năng chống hàn thấp và tăng cường tiêu hóa.

7. Bài thuốc có Màng Màng trắng

• Thuốc làm dịu cơn đau thận: Lá Màng Màng trắng (40 – 60g), giã nát với 1 – 2 củ hành và ít muối, làm thành bánh, đắp vào bụng dưới.
• Chữa đau đầu: Lá Màng Màng trắng (30 – 40g), rửa sạch, giã nát, làm thành 2 miếng, đắp vào hai bên thái dương.

Đó là những thông tin thú vị về cây Màng Màng, một loại cây độc đáo với nhiều tác dụng dược lý. Để biết thêm nhiều kinh nghiệm về trồng và chăm sóc cây cảnh, hãy ghé thăm Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.