Cây Nho Rừng – Những Điều Cần Biết

Trong các khu rừng thứ sinh ở Việt Nam và nhiều quốc gia khác trên thế giới, có một loại cây leo giống như dây nho nhưng nhỏ hơn nhiều, được gọi là cây nho rừng, cây dâu dây, song nho dị diệp hoặc dây mề gà (1) (2).

Trên toàn cầu, loại cây này được sử dụng trong việc điều trị nhiều bệnh liên quan đến sưng viêm và nhức mỏi xương khớp. Vậy, cách sử dụng như thế nào? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé!

Cây Nho Rừng (Dây Mề Gà) là gì?

Cây nho rừng là một loại cây leo bằng tua cuốn, có tên khoa học là Ampelopsis heterophylla, thuộc họ Nho. Khi còn non, các nhánh của cây có lông. Đặc biệt, các tua cuốn của cây này rất khỏe, phân nhánh và mọc đối diện với lá. Lá cây mọc rời rạc, có hình trái tim và mặt lá có lông mịn, mép lá có hình răng cưa (1).

Hoa của cây nho rừng có màu vàng, mọc thành chùm dạng ngù và quả mọng tròn, chứa 3 hoặc 4 hạt bên trong.

Hạt dâu dây

Ở Việt Nam, cây nho rừng mọc ở khắp nơi (cũng như ở nhiều quốc gia khác như Trung Quốc, Philippines, Nga… cũng có loại cây này) (1).

Tác dụng của cây nho rừng như thuốc

Theo kinh nghiệm dân gian, toàn bộ cây nho rừng đều được sử dụng làm thuốc. Bạn có thể thu hoạch cây vào bất kỳ thời điểm nào và sử dụng tươi hoặc phơi khô.

Theo y học cổ truyền, cây nho rừng có vị ngọt đắng và tính thanh mát. Thông thường, cây được sử dụng trong các bài thuốc giúp thanh nhiệt, làm xẹp mụn nhọt, giảm sưng và điều trị các vấn đề như phong thấp, đau nhức xương khớp (1).

Dưới đây là hai bài thuốc thông dụng:

1. Bài thuốc điều trị đau quanh vai, đau ở phần nối liền cánh tay, chân gối bị sưng phù hoặc đau nhức lưng và gối

• Chuẩn bị thành phần: 40g toàn cây nho rừng, 20g huyết giác, 20g đơn gối hạc và 20g cẩu tích.
• Cách thực hiện: Xắt nhỏ các vị trên, sau đó nấu thành nước uống trong ngày, mỗi ngày một thang (1).

2. Bài thuốc điều trị sưng đau do tổn thương bên ngoài

• Dùng ngoài da: Hái một ít lá nho rừng tươi, giã nát rồi chưng nóng và đắp lên chỗ sưng (chú ý không chưng quá nóng để tránh bỏng).
• Dùng uống: Xắt nhỏ 20g rễ nho rừng, 20g huyết giác và 20g dây đau xương. Nấu thành nước uống trong ngày (1).

Các nghiên cứu về cây nho rừng

• Hoạt tính hạ đường huyết: Nghiên cứu trên thỏ bị tiểu đường type 2 (do ăn nhiều đường và chất béo) cho thấy cây nho rừng chứa hoạt chất giúp giảm đường huyết (vì vậy, cây này có tiềm năng làm thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường type 2) (3).
• Hoạt tính chống oxy hóa: Chiết xuất từ cây nho rừng có tác dụng chống oxy hóa nhờ có các hoạt chất như hyperoside, isoquercitrin, rutin, kaempferol‐3‐rutinoside và quercetin (4).

Phân biệt

Cây nho rừng (dạng dây leo có tua cuốn) được đề cập trong bài viết này còn được gọi là dây mề gà, tuy nhiên, nó khác với một số cây thuốc khác có tên gần giống như:

• Cây mề gà (còn gọi là cây trôm quý, có tên khoa học là Sterculia nobilis) (5).
• Dây khoai trời (trong dân gian còn gọi là dây mề gà).
• Màng mề gà (vị thuốc này chính là lớp màng bên trong của mề con gà, hay còn gọi bằng các tên khác như kê nội kim, kê hoàng bì…) (6).

Do đó, khi sử dụng làm thuốc, cần chú ý tên gọi và đặc điểm của cây để tránh nhầm lẫn.

Ngoài ra, cây nho rừng cũng khác với cây dâu đất (hay còn gọi là dâu núi, có tên khoa học là Duchesnea indica) (1).

Thông tin được cung cấp bởi Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.