Cây Phân Xanh

Trong canh tác nông nghiệp tự nhiên, để bảo vệ đất cũng như tạo điều kiện tốt nhất cho cây trồng phát triển, người canh tác cần áp dụng nhiều biện pháp tự nhiên kết hợp. Trong đó, trồng cây phân xanh đã và đang là phương hướng được nhiều người trồng tin tưởng áp dụng. Để hiểu rõ hơn về những lợi ích không ngờ từ cây phân xanh, mời bạn tìm hiểu qua bài viết này.

1. Thế nào là cây phân xanh

“Cây phân xanh” bao gồm sự phối trộn các thành phần khác nhau của bất kỳ cánh đồng hoặc cây làm thức ăn cho gia súc thành thể hợp nhất trong đất với mục đích là cải tạo đất khi nó còn xanh hoặc ngay sau khi chúng ra hoa.

Cây phân xanh dễ trồng, phát triển nhanh và mạnh. Cây phân xanh thường được trồng luân canh, xen canh với cây trồng chính. Khi cây phân xanh được cày vùi vào trong đất sẽ làm tăng độ màu mỡ cho đất.

Không nên để cây có hạt rồi mới vùi vào đất, vì lúc này hạt cây phân xanh có thể mọc gây cản trở quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng chính. Ngoài việc được sử dụng làm phân bón cho cây trồng, các loài cây phân xanh còn được dùng để làm cây phủ đất, cây che bóng, cây giữ đất chống xói mòn, cây cải tạo đất, nâng cao độ phì nhiêu của đất. Nguyên liệu để làm phân xanh thường là các cây cỏ dại, cây thảo mộc, lá xoan, cây họ đậu…

Cây phân xanh có thể là cây thảo mộc hàng năm, hai năm hoặc lâu năm được trồng thuần hoặc trồng hỗn hợp trong suốt hoặc từng thời kỳ trong năm.

Ở một số nước trên thế giới, thường dùng những rau họ cải như mù tạt, cải dầu, cây họ đậu như đậu cánh chim, đậu tằm, đậu răng ngựa hoặc cỏ ba lá, cỏ họ hòa thảo và các loài khác như hướng dương,… để làm phân xanh.

Tại Việt Nam thường dùng những cây phân xanh như các cây họ đậu, lạc dại, bèo hoa dâu, bớp bớp, keo dậu, lục lạc sợi, điên điển, lục bình, dã quỳ, đậu triều, … Ngoài ra còn có lúa miến, cây kê, một số loại cỏ nhiều sinh khối như cả sả, cỏ voi, cỏ ruzi,…

2. Lợi ích không ngờ từ cây phân xanh

Rễ của chúng xâm nhập vào đất, làm đất tơi hơn và gắn kết dinh dưỡng trong đất giúp chúng không bị rửa trôi.

Chúng ngăn cản cỏ dại, bảo vệ đất khỏi xói mòn và ánh nắng trực xạ.

Nếu sử dụng các cây họ đậu, nó giúp cố định đạm từ khí quyển vào trong đất

Một số cây phân xanh có thể được sử dụng như các cây làm thức ăn khô cho gia súc hoặc thậm chí cung cấp thực phẩm tiêu dùng cho con người (như quả, hạt đậu đỗ, thân lá cỏ sả, cỏ voi).

Tăng hàm lượng chất hữu cơ và đạm cho đất. Thực tế, thân, lá cây phân xanh cung cấp cho đất mỗi héc-ta 15 – 30 tấn chất xanh, tức khoảng 3 – 4 tấn chất khô tạo mùn cho đất, có tác dụng cải tạo lý tính và hóa tính cho đất, giúp đất cát bớt rời rạc, do đó tăng cường tính giữ nước, giữ phân của đất. Bảo vệ đất khỏi bị xói mòn bởi nước trong các trận mưa bão lớn.

Cây phân xanh cải tạo tầng canh tác, trồng và cày vùi cây phân xanh không những làm tăng chất hữu cơ và đạm cho tầng canh tác mà còn làm phong phú thêm lân, canxi, magiê…

Tăng cường khả năng trao đổi cation (CEC) làm giảm sự thất thoát dưỡng chất qua các tầng của đất. Các ion mang điện dương như bồ tạt hay vôi sẽ được “giữ lại” bởi các phần tử hữu cơ có trong đất.

Trồng cây phân xanh rất hiệu quả, nó giúp duy trì và cải thiện cơ cấu đất cho loại đất mịn vùng nhiệt đới.

Giữ ẩm, giảm nhiệt cho đất trồng vào những thời điểm có nhiệt độ cao

Cung cấp lượng không nhỏ chất hữu cơ trong đất từ đó gia tăng lớn các hoạt động của các vi sinh vật trong đất. Chính nhờ sự gia tăng hoạt động sinh học có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các bệnh có trong đất và thiệt hại mà bệnh gây ra.

Xem thêm: 3 bước cải tạo đất vườn kém năng suất

3. Cách sử dụng cây phân xanh hiệu quả

Cắt ngắn lá cày vùi trực tiếp vào đất, đây là cách đơn giản, thuận tiện, ít tốn công.

Cắt cành lá thân cây phân xanh che phủ lên bề mặt đất hoặc gốc cây trồng.

Ủ hoai mục phần thân, lá của cây rồi mới tiến hành bón cho cây trồng. Cách này thường áp dụng với trường hợp thời kỳ thu hoạch cây phân xanh không trùng với vụ làm đất gieo trồng.

Sử dụng cây phân xanh làm thức ăn gia súc để lấy phân thải ra. Đây là cách có hiệu quả kinh tế cao song phải chọn loại cây phân xanh thích hợp khẩu vị của gia súc và giàu dinh dưỡng hết sức quan trọng.

Cây phân xanh là một trong những yếu tố quan trọng trong việc hỗ trợ canh tác nông nghiệp tự nhiên. Để tối đa hóa được lợi ích từ phân xanh đối với canh tác, người sản xuất cần hiểu rõ, chọn đúng loại và trồng đúng cách để đạt được hiệu quả cao nhất.

>> Tìm hiểu thêm: Chùm ngây – loài cây đặc biệt mang đến nguồn dinh dưỡng đa vi lượng

Vân Hồng

Xem thêm về: Canh tác nông nghiệp, Cây cải tạo đất

Danh mục: Các loại hữu cơ cải tạo đất, Cách cải tạo đất, Kỹ thuật canh tác