Cây Sam Ngọc: Khám phá vẻ đẹp độc đáo của cây sâm quý
Cây Sam Ngọc Linh (danh pháp khoa học: Panax vietnamensis) là một loài cây thuộc họ Cam tùng (Araliaceae) và còn gọi là sâm Việt Nam. Được tìm thấy tại miền Trung Trung Bộ Việt Nam, đặc biệt là ở các huyện miền núi Ngọc Linh thuộc huyện Đăk Tô tỉnh Kon Tum và huyện Nam Trà My tỉnh Quảng Nam.
NỘI DUNG
Giới thiệu cây Sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh là một loại sâm quý hiếm mọc tập trung ở vùng miền núi cao, ở độ cao từ 1.200m đến 2.600m dưới tán rừng dọc theo các suối ẩm. Sâm Ngọc Linh có mật độ che phủ rừng lớn, đạt trên 80%. Vùng trồng sâm có lượng mưa trung bình từ 2.600 – 3.200mm/năm. Nhiệt độ trung bình từ 15°C – 18.5°C, độ ẩm trung bình từ 85.5% – 87.5%.
Loài nhân sâm tốt nhất thế giới
Sâm Ngọc Linh chứa 26 hợp chất saponin đã biết và 24 saponin có cấu trúc mới. Điều này khiến sâm Việt Nam là loại sâm có hàm lượng saponin nhiều nhất. Sâm Ngọc Linh có hợp chất hóa học đa dạng và tác dụng thực tiễn đối với sức khỏe của con người. Vì vậy, sâm Ngọc Linh đã trở thành loại sâm có giá trị cao, được bán với giá càng ngày càng cao.
Lịch sử phát hiện
Trước khi loài cây sâm Ngọc Linh được phát hiện bởi các nhà khoa học, đã có những thông tin lưu truyền trong cộng đồng các dân tộc thiểu số tại Kon Tum về một loại cây củ quý hiếm trên núi Ngọc Linh. Thông tin này nhận được sự quan tâm của ngành dược liệu khu Trung Trung Bộ. Với yêu cầu của cuộc kháng chiến, ngành đã quyết định tìm ra cây sâm tại miền Trung. Điều này đặt ra một thách thức vì trước đó nhiều nhà khoa học cho rằng chỉ có sâm ở miền Bắc.
Quá trình tìm kiếm cây Sâm Ngọc Linh
Năm 1973, một đội nghiên cứu đến huyện Đắk Tô tỉnh Kon Tum và huyện Nam Trà My tỉnh Quảng Nam để tìm cây sâm. Sau nhiều ngày vượt suối băng rừng, đoàn đã phát hiện hai cây sâm đầu tiên và một vùng rộng lớn thuộc phía Tây núi Ngọc Linh. Dược sĩ Đào Kim Long, Kỹ sư Nguyễn Bá Hoạt, dược sĩ Nguyễn Châu Giang, dược sĩ Trần Thanh Dân và dược tá Nguyễn Thị Lê đã tìm ra cây sâm Ngọc Linh và nêu rõ đặc điểm hình thái, sinh thái, quần thể, quần lạc, phân bố và di cư của cây sâm.
Danh pháp khoa học
Năm 1973, dược sĩ Đào Kim Long đã đặt tên khoa học của cây sâm Ngọc Linh này là Panax articulatus KL Dao. Sau đó, tên của loài này được đặt là Panax vietnamesis Ha et Grushy theo quy định của Liên Xô. Hiện nay, tên khoa học của cây sâm Ngọc Linh là Panax articulatus KL Dao (1973) ex Ha et Gruskv (1985).
Đặc điểm
Sâm Ngọc Linh là một cây thân thảo sống lâu năm, cao khoảng 40cm đến 100cm. Thân rễ có đường kính khoảng 1-2cm. Lá chét có hình bầu dục, mép khía răng cưa, chóp nhọn, lá có lông ở cả hai mặt. Đặc biệt, sâm Ngọc Linh có tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu, chống ôxi hóa và hiệp lực tốt với thuốc kháng sinh. Sâm Ngọc Linh sinh trưởng khá chậm và có thể sống tới hàng trăm năm.
Dược tính
Sâm Ngọc Linh có tác dụng chống stress vật lý, stress tâm lý, kích thích hệ miễn dịch, chống ôxi hóa, lão hóa, phòng chống ung thư và bảo vệ tế bào gan. Cây sâm này còn cải thiện các trường hợp suy nhược thần kinh và suy nhược sinh dục. Ngoài ra, sâm Ngọc Linh còn giúp nâng cao huyết áp ở những người bị huyết áp thấp và có tác dụng tốt đối với tình trạng suy giảm chức năng và phục hồi sức khỏe.