Cây Phượng Vĩ

Phượng vĩ là một trong những loại cây được trồng rộng rãi trên khắp thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Hoa phượng vĩ thường có màu đỏ và vàng, là biểu tượng của tuổi học trò ngây thơ và trong sáng.

1. Giới thiệu chung về Phượng vĩ

Phượng vĩ, còn được gọi là phượng hồng hoặc phượng, là tên gọi thông thường cho cây này. Tên khoa học của nó là Delonix regia (Boj.) Raf. Nằm trong họ Fabaceae (họ Đậu), phượng vĩ có nguồn gốc từ Madagascar và được trồng làm cây cảnh ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam. Cây phương sinh sống ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới và đã được trồng ở hầu hết các nước trên thế giới.

2. Đặc điểm của Phượng vĩ

▼ Đặc điểm hình thái

Cây phượng vĩ cao khoảng 10-15m, với thân có vỏ màu xám trắng và nhẵn. Cành cây phân nhánh nhiều, các nhánh lớn dài, mọc nghiêng và tán rộng. Cành nhánh giòn dễ gãy, nên cần được bảo vệ. Lá của cây phượng vĩ có kiểu lá kép lông chim, màu xanh bóng, với khoảng 20 đôi lá phụ. Lá của cây rụng thưa vào mùa khô từ tháng 1 đến tháng 3 hàng năm. Cây phượng vĩ nở hoa vào cuối tháng 4 đầu tháng 5, khi thời tiết mưa nhiều. Hoa của cây có chiều dài từ 20-30cm, nang hoa xếp thưa và xòe rộng. Đa số hoa phượng vĩ có màu đỏ tươi hoặc đỏ cam, với cánh tràng có cuống dài, cánh hoa lớn màu cam đỏ và các vạch đốm màu trắng. Cây còn có quả rất lớn, dài khoảng từ 20-60cm, rộng từ 4-6cm, vỏ của quả có hình dẹt và hoá gỗ. Quả phượng có hạt rất cứng và có thể ăn được.

▼ Đặc điểm sinh lý

Phượng vĩ là cây ưa sáng và có tốc độ sinh trưởng trung bình. Cây thích hợp và sinh trưởng tốt ở nơi có đất giàu dinh dưỡng và độ ẩm cao, nhưng không được ngập nước thường xuyên. Tuy nhiên, cây vẫn có thể phát triển tốt trong điều kiện khô hạn và đất mặn.

▼ Đặc điểm sinh trưởng

Phượng vĩ có khả năng tái sinh từ hạt và chồi đều mạnh, và có thể phát triển tốt trên mọi loại địa hình như ven biển, đồi núi và vùng trung du, với điều kiện đất k. Cây phượng vĩ ưa sáng, phát triển nhanh và không kén đất, rất dễ trồng. Tuy nhiên, tuổi thọ của cây chỉ khoảng từ 30-40 năm.

3. Tác dụng của Phượng vĩ

▼ Cây Phượng vĩ được trồng để chắn gió và lấy gỗ

Cây phượng vĩ có tán to và rộng, rất thích hợp trong việc chắn gió và bụi. Việc trồng phượng vĩ trên các đường phố cũng có tác dụng lớn trong việc ngăn chặn bụi. Ngoài ra, với kích thước thân cây lớn và rộng, phượng vĩ cũng được sử dụng để lấy gỗ cho nhiều mục đích khác nhau, mặc dù không quý như gỗ của những loài cây khác.

▼ Phượng vĩ làm đẹp cảnh quan trường học, khu dân cư, đường phố và khu đô thị

Hoa phượng vĩ là biểu tượng của tuổi học trò. Cây phượng vĩ có tán lá rộng, xanh tốt và hoa đẹp, vì vậy thường được trồng để làm cây che mát hoặc cây cảnh trên vỉa hè, đường phố, công viên, trường học và các khu đô thị. Với tán cây rộng và hoa rực rỡ, cây phượng vĩ là một trong những loại cây đẹp nhất để trồng.

▼ Tác dụng chữa bệnh của cây Phượng vĩ

Ngoài những tác dụng trên, cây phượng vĩ còn có tác dụng chữa bệnh nhờ tính dược lý của nó. Tất cả các bộ phận trên cây đều có thể được dùng để chữa bệnh. Rễ và vỏ cây có tác dụng hạ nhiệt và chống sốt. Vỏ cây cũng có thể trị sốt rét, đầy bụng, tê thấp và giảm huyết áp. Lá phượng vĩ có tác dụng trị tê thấp và đầy hơi.

4. Cách trồng và chăm sóc Phượng vĩ

▼ Tạo cây giống

• Xử lý hạt bằng nước ấm ở nhiệt độ 40-50 độ C, sau đó ngâm hạt trong nước ấm và để nguội dần sau 12 giờ.
• Gỡ lớp vỏ lep và ngâm hạt giống trong túi vải, rửa hạt 1 lần mỗi ngày trong nước ấm.
• Sau 3-5 ngày, hạt sẽ nảy mầm và có dấu hiệu nứt mẻ. Lựa những hạt này để đặt vào bầu ươm cây con.
• Khi cho hạt vào bầu đất, lấp đất dày 1cm, phủ rơm rạ và tạo bóng cho cây con với độ che bóng từ 60-75%.
• Sau 2-3 ngày, hạt sẽ nảy mầm. Lúc này, hãy gỡ bớt rơm rạ và tránh làm tổn hại cho cây con.

▼ Bầu đất

• Sử dụng túi P.E làm bầu đất với kích thước 15cm x 20cm. Lưu ý, khi trồng phượng vĩ để làm cây cảnh trên đô thị, kích thước bầu đất phải lớn hơn.
• Ruột bầu: 80% là lớp đất mặt tại chỗ, lớp đất này cần được tán nhuyễn và đắp lại bằng sàng cát. Trộn thêm 20% phân chuồng hoại. Tưới ướt ruột bầu trước khi gieo hạt.
• Thời vụ gieo ươm: phụ thuộc vào điều kiện địa phương và nguồn giống. Có thể gieo ươm từ tháng 2 đến tháng 3 theo lịch dương.

▼ Chăm sóc cây con

• Trong thời gian đầu sau khi trồng, cần có giàn che nắng mưa cho cây. Khi cây lớn dần, sau đó giảm độ che phủ từ từ cho cây tiếp xúc với ánh sáng hoàn toàn.
• Luôn đảm bảo đủ ẩm cho cây phượng vĩ.
• Thường xuyên làm cỏ ít nhất 2 tuần/lần, pha phân NPK và tưới một ít nước lã đẻ lá cây không bị cháy.