Cây Mâm Xôi Dại

Cây mâm xôi là loại cây rất thân thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Cây có quả mọng rất đẹp mắt, không chỉ cung cấp cho cơ thể nhiều chất dinh dưỡng mà còn được dùng để chữa nhiều loại bệnh độc đáo. Hãy cùng Khu Vườn Xanh tìm hiểu chi tiết về loài cây đặc biệt này trong bài viết sau đây nhé!

Cây mâm xôi là cây gì?

Cây mâm xôi còn được gọi với nhiều tên khác như: cây ngấy hương, phúc bồn tử, đùm đũm, mắc hủ,… Đây là cây thuộc họ Hoa hồng với tên khoa học của cây là Rubus alceaefolius Poir, tên tiếng Anh là Raspberry.

Loài cây Mâm xôi có nguồn gốc từ khu vực Bắc Mỹ. Hiện nay, chúng được trồng ở các nước châu Á, châu Mỹ, châu Âu. Tại Việt Nam, cây mọc hoang tại nhiều nơi, đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc.

Đặc điểm của cây mâm xôi

Cây mâm xôi là loại cây ăn quả nhỏ, có thân leo mọc thành bụi. Hầu hết các bộ phận của cây có gai nhỏ như: thân, cành, lá, cuống lá, hoa.

• Phần lá: Lá mâm xôi thuộc loại lá đơn, cuống dài, mép lá răng cưa và có một lớp lông mịn bao phủ. Hình dáng lá mâm xôi có sự khác biệt tùy vào loại. Mâm xôi mọc dại thường có lá hình mũi mác và không chia thành thùy. Trong khi đó, các loại mâm xôi đỏ, mâm xôi đen được trồng thì có lá hình cọ, chia từ 3 đến 5 thùy.
• Phần hoa: Hoa mâm xôi có màu trắng, mọc thành từng chùm, mỗi chùm khoảng 5 – 7 nụ hoa. Từ mỗi nụ sẽ phát triển thành 1 quả.
• Phần quả: Quả mâm xôi có dạng hình trứng hoặc hình cầu gồm nhiều hạch quả căng mọng khi chín. Khi chín, quả mâm xôi thường có màu đỏ, một số loài có màu đen hoặc vàng. Khi ăn quả mâm xôi sẽ có vị chua ngọt nhẹ khá hấp dẫn.

Ngoài quả thì mầm cây mâm xôi non cũng có thể ăn được. Đây là món ăn tuổi thơ của không ít người khi đi chăn trâu, cắt cỏ.

Cây mâm xôi có mấy loại?

Dựa vào nguồn gốc, có thể chia mâm xôi thành mâm xôi rừng (mâm xôi dại) và mâm xôi trồng thuần. Nếu chia theo màu sắc thì có mâm xôi đỏ, mâm xôi đen và mâm xôi vàng.

Mâm xôi rừng

Cây mâm xôi rừng hay mâm xôi dại là loài cây mọc hoang tự nhiên tại nhiều khu vực trung du, miền núi phía Tây Bắc, Phú Thọ, Hòa Bình, Yên Bái,… Chúng có thể mọc tại vùng đồi núi, ven đường đi, ven rừng hoặc tại các nương rẫy. Đây là cây có dạng thân leo tạo thành bụi lớn. Hầu hết các bộ phận của cây mâm xôi rừng đều có gai nhọn.

Quả mâm xôi rừng khi chín thường có màu đỏ, màu vàng. Quả căng mọng với các hạch quả xếp lên nhau tạo thành hình cầu đẹp mắt. Khi ăn, quả mâm xôi có vị chua chua, ngọt ngọt khá độc đáo.

Ngoài cung cấp các giá trị dinh dưỡng cho cơ thể, cây mâm xôi rừng có thể được sử dụng để làm thuốc bổ gan thận, cường dương,…

Mâm xôi đỏ

Mâm xôi đỏ là loại mâm xôi khi chín có màu đỏ. Chúng được trồng tại nhiều nơi trên thế giới. Tại Việt Nam, mâm xôi đỏ thường được trồng tại nơi có khí hậu mát mẻ như Lâm Đồng, Đà Lạt.

Mâm xôi đỏ có đặc điểm là ngọn non, lông tơ có màu đỏ nhạt. Cây lùn, không quá cao. Khi chín, quả có màu đỏ căng mọng, ăn ngọt. Mâm xôi đỏ giàu chất dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe.

Mâm xôi đen

Mâm xôi đen là loại mâm xôi khi chín có màu đen giống như quả dâu tằm bởi nhìn qua hình dáng và màu sắc của chúng nhìn na ná như quả của cây dâu tằm. Khi ăn, mâm xôi đen có vị chua ngọt, dịu nhẹ.

Cây mâm xôi đen có lá chia thành 3 – 5 thùy. Lá không có lông tơ. Cây có thể leo hoặc bò, ra quả sau khi trồng từ 8 – 12 tháng. Bên cạnh mâm xôi đỏ, đây cũng là loài phổ biến, được nhiều người yêu thích sử dụng bởi vị thơm ngon và giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe.

Mâm xôi vàng

Mâm xôi vàng là loại mâm xôi khi chín, quả có màu vàng tươi óng ả. Lá mâm xôi vàng chia thành 3 – 5 thùy lá màu xanh. Ngọn non và lá cây mâm xôi vàng có lông tơ màu trắng.

Mâm xôi vàng không phổ biến như mâm xôi đỏ và mâm xôi đen. Tuy nhiên, nhờ sự độc đáo, dễ trồng mà hiện nay, loài mâm xôi này đã dần được trồng tại nhiều nơi trên thế giới và Việt Nam.

Giá trị dinh dưỡng trái mâm xôi

Theo các chuyên gia, quả mâm xôi rất giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin C, chất xơ. Ngoài ra, loài quả này còn chứa vitamin A, B6, B, E, K cùng các khoáng chất thiết yếu cho cơ thể như: kali, đồng, photpho, mangan,… Đây đều là các vitamin, khoáng chất rất tốt cho sức khỏe.

Cây mâm xôi trồng bao lâu có trái, quả có vị gì?

Cây mâm xôi trồng bao lâu có trái là câu hỏi của nhiều bạn quan tâm khi tìm hiểu về loại cây này. Theo kinh nghiệm của nhiều người, cây mâm xôi đỏ và mâm xôi vàng sẽ ra trái sau 3 – 5 tháng trồng. Trong khi đó, cây mâm xôi đen ra trái muộn hơn, sau 8 – 12 tháng trồng.

Hoa mâm xôi có màu trắng, mọc thành chùm. Khi hoa tàn sẽ tạo thành quả, mỗi chùm có rất nhiều quả. Khi chín, quả mâm xôi sẽ căng mọng. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được vị chua ngọt nhẹ, thanh thanh rất tuyệt vời.

Cây mâm xôi có tác dụng gì?

Ngoài tác dụng trồng lấy quả, thân cây mâm xôi cũng được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh về gan, tim mạch, đường huyết, chữa hiếm muộn, các bệnh về sinh lý nam, chữa bệnh xương khớp,…

Uống nước mâm xôi có tác dụng gì?

Theo kinh nghiệm dân gian, trà thân cây và lá mâm xôi chứa các loại vitamin C, B, E, kali, sắt, magie,… mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe bao gồm:

• Hỗ trợ mang thai trong các trường hợp khó có con.
• Điều hòa huyết áp, giảm huyết áp hiệu quả.
• Hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón, khó đi ngoài.
• Tăng cường miễn dịch, giúp cơ thể phòng các bệnh lý hô hấp như: cảm cúm, ho,…
• Giảm viêm, hỗ trợ giảm các bệnh về da.
• Hỗ trợ giảm cân an toàn, hiệu quả.

Các món ăn từ quả mâm xôi

Quả mâm xôi khi chín căng mọng, thơm ngon và giàu dinh dưỡng nên được ứng dụng trong rất nhiều món ăn. Dưới đây là 10 món ăn dễ làm từ quả mâm xôi, bạn thử ngay nhé!

• Sinh tố mâm xôi.
• Nước ép mâm xôi.
• Kem mâm xôi.
• Mứt từ quả mâm xôi.
• Mâm xôi dầm sữa chua.
• Trà sữa quả mâm xôi.
• Bánh mỳ mâm xôi nướng.
• Gà viên chiên chấm sốt mâm xôi.
• Bánh bông lan mứt quả mâm xôi.
• Bánh phô mai nướng phủ quả và mứt mâm xôi.

Quả mâm xôi và phúc bồn tử có gì khác nhau?

Mâm xôi và phúc bồn tử là tên gọi của cùng một loại quả, bởi cách gọi thông thường tại mỗi cùng miền cũng như cách gọi của mỗi người từ lúc biết loại quả này. Do đó, quả mâm xôi và quả phúc bồn tử là một nên không có gì khác nhau bạn nhé!

Cách trồng và chăm sóc cây mâm xôi

Cây mâm xôi thuộc giống cây khá dễ trồng và chăm sóc. Bạn có thể trồng cây mâm xôi tại nhà đơn giản theo hướng dẫn chi tiết dưới đây nhé!

Cách trồng cây mâm xôi

Bạn có thể trồng mâm xôi bằng cách tự ươm hạt giống hoặc mua cây giống tại các cửa hàng giống cây trồng trên cả nước. Dưới đây là hướng dẫn bạn cách trồng mâm xôi từ hạt.

• Chuẩn bị đất trồng: Bạn có thể trồng mâm xôi trong chậu hoặc trồng trên đất vườn đều được. Tốt nhất nên chọn đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng và có khả năng thoát nước tốt.
• Chuẩn bị chậu: Bạn chọn các chậu có kích thước vừa phải, có lỗ thoát nước ở đáy chậu để tránh ngập úng.
• Chuẩn bị hạt giống: Bạn có thể mua hạt giống mâm xôi tại các cửa hàng bán cây giống hoặc mua online đều được. Lưu ý chọn địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng hạt giống nhé!

• Thời vụ trồng: Bạn nên gieo hạt giống mâm xôi vào đầu mùa xuân, lúc thời tiết ấm áp, cây dễ nảy mầm và thuận lợi phát triển.
• Cách gieo hạt: Bạn gieo hạt xuống đất, sau đó phủ lớp đất mỏng lên trên. Tiếp theo, bạn tưới ẩm đất để hạt nhanh nảy mầm. Sau khi gieo hạt, bạn đặt chậu ra nơi có nhiều ánh sáng tự nhiên, tưới ẩm đất thường xuyên khoảng 1 lần/tuần để cây nhanh nảy mầm. Sau khoảng 1.5 – 2 tháng, hạt mâm xôi sẽ nảy mầm.

Cách chăm sóc cây mâm xôi

Sau khi hạt mâm xôi nảy mầm, bạn cần chú ý chăm sóc để cây phát triển tốt. Khi cây đạt chiều cao từ 10 – 20cm, bạn có thể đánh cây ra trồng tại vị trí khác. Một số lưu ý khi chăm sóc cây mâm xôi gồm:

• Ánh sáng: Nên trồng cây mâm xôi tại nơi có nhiều ánh sáng để cây ra quả nhiều hơn, quả ngọt hơn.
• Bón phân: Bạn nên thường xuyên bón phân cho cây kết hợp làm sạch cỏ dại ở gốc để cây sinh trưởng tốt.
• Làm giàn cho cây: Bạn có thể làm giàn để cây mâm xôi leo lên, cứng cáp và dễ chăm sóc hơn.
• Chú ý an toàn khi chăm sóc cây: Thân cây mâm xôi thường có lông và gai nên trong quá trình chăm sóc, bạn cần thận trọng để tránh bị gai đâm vào tay.
• Thu hoạch: Khi quả mâm xôi căng mọng, chuyển sang màu đỏ, vàng hoặc tím đen là có thể thu hoạch. Bạn nên thu hoạch quả vào buổi sáng, hái nhẹ nhàng để tránh làm dập nát quả. Lưu ý không ngâm quả mâm xôi trong nước hoặc để dưới ánh sáng mặt trời quá lâu để tránh quả bị hỏng.

Cây mâm xôi giá bao nhiêu và mua cây giống ở đâu?

Để tiết kiệm thời gian chăm sóc và cây nhanh ra quả, bạn nên mua cây giống mâm xôi để trồng. Hiện nay, giá cây giống mâm xôi dao động từ 50.000 – 300.000 VNĐ/cây tùy loại và kích thước.

Để mua cây giống mâm xôi, bạn có thể đến các cửa hàng cây giống hoặc mua online tại các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng cây giống, bạn nên chọn địa chỉ uy tín. Ngoài ra, trước khi thanh toán, bạn nên kiểm tra cây giống để đảm bảo cây khỏe mạnh, không bị sâu bệnh.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có được thông tin chi tiết về đặc điểm, phân loại cũng như cách trồng cây mâm xôi để cây sai trĩu quả. Nếu còn thắc mắc cần được tư vấn, bạn hãy liên hệ để được tư vấn hỗ trợ nhé. Đừng quên nhấn Like, Share và truy cập Khu Vườn Xanh mỗi ngày để cập nhật thêm thông tin, kiến thức về các loài hoa, cây cảnh khác bạn nhé.