Cây Bã đậu – Tận hưởng lợi ích sức khỏe từ cây cảnh độc đáo

Cây Bã đậu – bạn đã từng nghe tới cây này chưa? Với nhiều tác dụng chữa bệnh đau dạ dày, thấp khớp, sổ rét, ghẻ lở và nhiều loại bệnh khác, cây Bã đậu đang dần trở thành một cây cảnh được nhiều người quan tâm. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin đầy đủ về cây Bã đậu, từ cách sử dụng, cách phân biệt cây thật giả cho đến cách chế biến và mua cây. Hãy cùng tìm hiểu ngay!

Cây Bã đậu là gì?

Cây Bã đậu (ba đậu) là một trong năm mươi vị thuốc cơ bản của Đông y, có xuất xứ từ Tứ Xuyên, Trung Quốc. Loại cây này có nhiều tác dụng chữa bệnh hiệu quả nhưng cũng mang theo độc tính. Vậy cây Bã đậu là gì? Bã đậu có những đặc điểm gì? Cách dùng Bã đậu như thế nào để chữa bệnh?

Cây Bã đậu, hay còn gọi là ba đậu, mắc vát, cóng khói, cáng khỏi, giang tử, mãnh tử nhân, lão dương tử, ba nhân, mần để, hoắt, phổn, để, đết là loài thực vật có hoa thuộc họ Đại kích. Cây này đã được nhà khoa học Carl Linnaeus mô tả lần đầu vào năm 1753.

Cây Bã đậu mọc ở đâu?

Ở Việt Nam, cây Bã đậu có thể mọc hoang hoặc được trồng tại nhiều tỉnh ở miền Bắc, đặc biệt là Hà Giang, Tuyên Quang, Hòa Bình, Bắc Kạn, Thái Nguyên và miền Trung. Trên lãnh thổ Trung Quốc, cây này phổ biến ở các tỉnh Tứ Xuyên, Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, Quí Châu, Hồ Nam và Hồ Bắc.

Đặc điểm cây Bã đậu

Trong tự nhiên, cây Bã đậu có những đặc điểm sau:

• Cây cao khoảng 3-6m, cành nhẵn mượt, không có gai và lông.
• Lá mọc so le, hình trứng, đầu nhọn, mép lá có răng cưa nhỏ. Lá dài 6-8cm, rộng 4-5 cm, cuống lá nhỏ, dài 1-2 cm.
• Hoa mọc thành chùm, dài 10-20 cm, ở đầu các cành. Hoa đực nằm ở đỉnh, cuống hoa nhỏ dài 1-3mm.
• Quả nhẵn, màu vàng nhạt, cao 2 cm. Khi chín, quả tách ra thành 3 mảnh vỏ.
• Hạt hình trứng dài 10mm, rộng 4-6mm, có vỏ cứng, mờ và màu nâu xám.

Tác dụng của cây Bã đậu

Cây Bã đậu không chỉ là một loại cây độc, mà còn có tác dụng chữa bệnh nếu được sử dụng đúng cách và trong đúng chức năng. Bã đậu có thể được chế biến thành thuốc diệt ruồi, muỗi, côn trùng và sâu bọ. Người dân các tỉnh miền Bắc đã sử dụng Bã đậu để trừ sâu và thuốc cá. Mặc dù nếu ăn nhầm loại cây này, có thể gây tử vong, nhưng nếu biết sử dụng đúng cách, nó lại là một vị thuốc tốt.

Các thành phần từ cây Bã đậu có thể dùng để làm thuốc và gây độc bao gồm: hạt phơi khô, dầu Bã đậu, Bã đậu sương (hạt đã lấy hết dầu), rễ và lá (ít sử dụng hơn). Hạt Bã đậu chứa từ 30-50% chất dầu có mùi khó chịu, chứa Crotin là chất rất độc, có tác dụng gây tẩy mạnh và làm đông máu. Tác dụng này rất nhanh, chỉ sau 0,5 – 2 giọt dầu đã có tác dụng sau 0,5 – 1 giờ.

Theo các tài liệu cổ, Bã đậu có vị cay, tính nóng, rất độc, vào 2 kinh đại tràng và vị. Rễ cây được dùng để điều trị đau khớp do phong thấp, chấn thương và rắn độc cắn, đau dạ dày. Lá cây có tác dụng trị sốt rét và điều trị ghẻ lở, đòn ngã tổn thương. Dân gian sử dụng Bã đậu sương sao vàng để làm thuốc điều trị ngực bụng trướng đau, táo bón, tắc nghẽn ruột, ho nhiều đờm loãng, sốt rét và tả lỵ. Ngoài ra, nó cũng có thể được sử dụng để điều trị ghẻ lở và mụn nhọt.

Cách dùng cây Bã đậu

Trước đây, cây Bã đậu được sử dụng như một loại thuốc trong trường hợp viêm phổi, viêm phế quản, tê thấp, đau dạ dày, ruột và thuốc tẩy xổ. Tuy nhiên, nó đã được xếp vào danh sách độc tính rất cao (bảng độc A) và hiện nay hầu như không còn được sử dụng nữa.

Dầu Bã đậu có thể gây cháy nặng nếu tiếp xúc với da, gây đỏ, phồng, nổi mụn nước hoặc bóng nước.

Ở một số tỉnh phía Bắc của nước ta, người ta sử dụng Bã đậu để trừ sâu và thuốc cá. Họ cũng sử dụng dầu ép từ hạt Bã đậu làm thuốc tẩm tên độc thay thế ô đầu. Việc ăn nhầm hạt Bã đậu hoặc uống nhầm dầu Bã đậu với liều nhỏ sẽ gây đau bụng và tiêu chảy. Với liều cao, có thể gây nôn mửa, tiêu ra máu, toát mồ hôi, mạch nhanh yếu, huyết áp hạ và có thể dẫn đến tử vong.

Cách dùng cây Bã đậu chữa bệnh đau dạ dày, đau bụng cấp:

• Ba đậu sương 1g, Cát cánh 3g, Bối mẫu 3g. Tất cả tán bột trộn đều. Mỗi lần uống 0,2g với nước ấm.
• Ba đậu sương 0,5g, nhục quế 3g, trầm hương 2g, đinh hương 3g. Tất cả tán nhỏ trộn đều. Mỗi lần dùng 0,5g với nước ấm.

Cách sắc nấu cây Bã đậu trị bệnh hiệu quả

Vỏ cây Bã đậu sắc từ 2-4g trong 100ml nước còn 30ml, uống mỗi ngày sẽ giúp trừ khuẩn hansen của phong hủi khá hiệu quả. Ở Peru, Colombia và Honduras, người ta trị u bướu, táo bón bằng cách sử dụng 20g vỏ cây Bã đậu khô sắc với 350ml nước, còn 100ml và uống 2 lần/ngày trong vòng 4 tuần.

Tuy nhiên, cây Bã đậu là một loại cây chứa nhiều độc tính, do đó bạn không nên tự ý sử dụng nó để chữa bệnh. Để tránh tác dụng phụ của cây Bã đậu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Cây Bã đậu – một cây cảnh độc đáo trong vườn. Đừng bỏ lỡ cơ hội tìm hiểu về cây này và tận hưởng những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại!

Hình ảnh cây Bã đậu

Cây Bã đậu là một cây nhỡ, cao khoảng 3-6m với cành nhẵn mượt. Lá mọc so le, hình trứng và đầu nhọn, mép có răng cưa nhỏ. Lá dài 6-8cm, rộng 4-5cm, cuống lá nhỏ và dài 1-2cm. Có một số lá màu đỏ nâu, khiến cây dễ bị nhận biết. Hoa cây mọc thành chùm dài 10-20cm ở đầu cành. Ở phía dưới là hoa cái, ở đỉnh là hoa đực, cuống hoa nhỏ dài 1-3mm. Quả của cây nhẵn, màu vàng nhạt, cao 2cm và tách ra thành 3 mảnh vỏ khi chín. Hạt có hình trứng, dài 10mm, rộng 4-6mm, có vỏ cứng, mờ và màu nâu xám (khác với hạt thầu dầu bóng và hạt có vân).

Xem thêm video về cây Bã đậu:

Giá bán, nơi bán cây Bã đậu

Bạn đang quan tâm đến giá bán cây Bã đậu và nơi mua cây? Thật khó tìm một cây Bã đậu trên thị trường vì nó có độc tính khá cao. Tuy nhiên, bạn có thể tìm mua cây này tại một số cửa hàng dược liệu hoặc tìm đến các tỉnh như Hà Giang, Tuyên Quang và nhiều tỉnh khác trên cả nước.

Hãy tham khảo Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh để biết thêm thông tin chi tiết về cây Bã đậu và các loại cây cảnh khác.

Nguồn: Cây thuốc trong vườn: Cây ba đậu – Báo thanh niên