Cây Trà Xanh – Nguồn Gốc và Cách Trồng tại Nhà

Cây chè xanh đang trở thành một lựa chọn phổ biến cho nhiều gia đình trồng trong vườn nhà. Mục đích chính là để hái lá chè xanh tươi và nấu nước uống. Mặc dù có vẻ như việc uống nước chè xanh mới trở nên phổ biến gần đây, nhưng cha ông ta đã làm điều này từ hàng trăm năm trước.

Nguồn Gốc Cây Chè Xanh

Cây chè xanh (hay còn được gọi là cây trà xanh) có tên khoa học là Camellia Sinensis. Đây là loài cây có liên quan mật thiết đến lịch sử và văn hoá lâu đời của Việt Nam.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên trồng cây chè trên thế giới. Nếu bạn đến các tỉnh biên giới phía Đông và Tây Bắc của nước ta, bạn sẽ thấy những cây chè có tuổi đời hàng trăm năm được người dân bản địa chăm sóc và thu hái.

Những cây chè này là hậu duệ của cây chè xuất hiện đầu tiên trên trái đất từ rất lâu. Và văn hoá uống trà của người Việt đã có từ hàng trăm năm nay.

Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.

Uống lá chè xanh đã trở thành một thói quen của người Việt Nam từ nhiều đời trước đây. Cách uống chè xanh của chúng ta không cầu kỳ trong chế biến và thưởng thức như các quốc gia Đông Á khác.

Do Việt Nam là quốc gia nông nghiệp, phần lớn người dân sống theo cách “tự cung, tự cấp”. Lá chè xanh tươi được hái từ cây chè có sẵn trong vườn nhà, sau đó đun với nước và uống thôi.

Nước chè không chỉ là thức uống để giải khát, mà còn là một phần thiết yếu khi có khách đến nhà hay trong các hoạt động văn hoá như lễ hội, cưới xin hay ma chay. Chè xanh không chỉ là một món đồ uống, mà còn là một biểu tượng văn hoá của người Việt.

Ban đầu, cây chè chỉ được sử dụng cho mục đích cá nhân. Buôn bán chè chỉ là phụ thuộc. Cho đến khi thực dân Pháp đô hộ Việt Nam, cây chè mới trở thành loại cây công nghiệp quan trọng, phục vụ cho mục đích thương mại.

Trong thời kỳ Pháp thuộc, người Pháp đã mở nông trường chè đầu tiên tại Phú Thọ vào năm 1890. Trong giai đoạn này, lá chè khô trở thành một mặt hàng quan trọng và được ưa chuộng ở Châu Âu. Do đó, cả Anh và Pháp đã trồng cây chè quy mô lớn ở thuộc địa của họ.

Người Pháp không chỉ thay đổi cách trồng cây chè theo hướng công nghiệp, mà còn hiện đại hoá cách chế biến chè ở Việt Nam. Cách chế biến này vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.

Đầu những năm 1920s, không chỉ Phú Thọ mà nhiều nơi khác ở Việt Nam cũng trồng cây chè, như vùng chè Thái Nguyên – vùng chè xanh trung du tốt nhất của Việt Nam hiện nay.

Ở phía Nam, vùng chè thương mại đầu tiên xuất hiện là ở Cầu Đất (thuộc Lâm Đồng). Từ Cầu Đất, cây chè được trồng theo quy mô lớn ở khắp Lâm Đồng, đặc biệt là thành phố Bảo Lộc.

Đến ngày nay, Việt Nam nằm trong top 10 nước xuất khẩu chè lớn nhất thế giới. Cây chè xanh cũng được nhiều người trồng ở nhà, vừa làm kiểng vừa hái lá để uống.

Cách Trồng Cây Chè Xanh ở Nhà

Nước chè xanh không chỉ thơm ngon mà còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khoẻ. Thế nên càng ngày càng có nhiều người bắt đầu “nghiện” uống nước chè xanh.

Thông thường, lá chè xanh tươi hay được bán ở chợ và siêu thị. Tuy nhiên, khi mua một bó lá chè tươi, bạn phải dùng hết trong vài ngày. Lá chè tươi có nhược điểm là càng để lâu thì các chất catechin, tốt cho sức khoẻ, lại càng mất đi, ngay cả khi được bảo quản trong tủ lạnh.

Vì vậy, tốt nhất là bạn trồng cây chè xanh ngay trong nhà. Khi muốn nấu lá chè xanh, bạn chỉ cần hái một ít lá và nấu ngay, đảm bảo giữ được hầu hết các chất có trong lá chè.

Để trồng cây chè xanh ở nhà, bạn có thể làm theo những bước sau:

1. Mua cây giống

Bước đầu tiên để trồng cây chè xanh là mua cây giống. Tuy nhiên, mua cây trà từ hạt không phải là cách dễ dàng. Tin mình đi, gia đình mình đã trồng cây chè nhiều đời rồi.

Bạn có thể mua cây chè giống ở các cửa hàng bán cây cảnh. Khi mua, hãy chọn cây khỏe một chút, tức là lá xanh tươi, không bị sâu bệnh. Cây đang ra búp non là tốt nhất, vì nó đang được chăm sóc tốt.

2. Mua đất và chậu

Ở nơi bán cây chè xanh, bạn cũng có thể mua đất và chậu luôn. Bạn cần mua chậu lớn một chút, vì cây chè khi lớn sẽ cao. Thường, cây chè vườn có thể cao đến ngang thân người. Mua chậu có chu vi từ 30-40cm là đủ. Sau này, cây lớn có thể chuyển chậu.

Đất thì bạn chỉ cần mua đất sách để trồng cây cảnh. Mua một ít sỏi hay đất sét nung để lót dưới đáy chậu, giúp thoát nước tốt hơn. Đất sạch thì nhà sản xuất đã trộn tỷ lệ chuẩn rồi, nên ban đầu không cần mua phân bón.

3. Trồng cây chè

Khi đã sẵn sàng với tất cả những thứ cần thiết, chúng ta bắt đầu trồng cây chè xanh. Bạn cần lót sỏi hoặc đất nung ở dưới đáy chậu, sau đó đổ đất gần đầy chậu.

Tiếp theo, cho cây chè giống vào chính giữa chậu. Sau đó, phủ đất sao cho vừa đầy chậu, và vừa đủ để phủ hết bộ rễ của cây chè. Đặt cây chè ở nơi nắng trong khu vực nhà của bạn.

4. Chăm sóc cây chè

Cây chè xanh thích ánh nắng, nên bạn nên đặt chậu cây ở nơi có nhiều ánh nắng. Khi có nhiều ánh nắng, cây chè sẽ chuyển đổi thành phần amino acid sang catechin nhiều hơn.

Nói một cách đơn giản, khi cây chè được tiếp xúc với ánh sáng mạnh, nó sẽ sản xuất nhiều thành phần chống oxi hóa hơn. Điều này làm cho lá chè xanh thu hoạch sau đó tốt cho sức khoẻ hơn.

Tuy vậy, bạn cũng không nên để cây chè quá lâu dưới ánh nắng mặt trời cả ngày. Lá chè sẽ trở nên đắng và khó uống. Tốt nhất là để cây chè được tiếp xúc với ánh sáng trong một khoảng thời gian ngắn.

Một lý do khác làm cho trà trở nên đắng đó là bón quá nhiều đạm. Nhiều người thấy rằng, bón nhiều đạm sẽ khiến cây chè ra lá nhanh hơn, rồi lại bón thêm đạm. Cây chè có lá thật, nhưng nước chè lại không ngon.

Việc bón phân cho cây chè ở nhà không cần phải lo lắng quá. Cây chè là loại cây dễ trồng và thích nghi với môi trường tốt, nên bạn không cần phải làm quá nhiều. Bạn có thể tỉ lệ tưới nước hàng ngày và bón một ít phân hữu cơ, ví dụ như phân bò.

Lưu ý không nên bón phân trực tiếp vào gốc, hãy để khoảng cách xa gốc một chút. Khi bón phân, chỉ cần lượng tương đối trong lòng bàn tay là đủ.

Phân vô cơ, bạn có thể sử dụng phân NPK. Theo hướng dẫn trên bao bì là được. Nếu có thể, bạn có thể sử dụng phân bón lá. Nhưng hãy chú ý rằng không nên hái lá chè ngay sau khi bón lá. Hãy đợi vài ngày trước khi hái.

5. Thu hoạch lá chè xanh

Thu hoạch lá chè xanh thì rất đơn giản, bạn chỉ cần hái lá. Hái những lá mà bạn cần sử dụng. Lá chè tốt nhất là ở phía trên của cây chè, vì đó là lá tươi nhất. Những lá này không chỉ thơm ngon mà còn chứa nhiều thành phần tốt cho sức khoẻ. Nước chè từ lá này không chỉ thơm ngon mà còn tốt cho sức khoẻ.

Hướng Dẫn Làm Lá Chè Xanh Khô Tại Nhà

Nếu bạn thích uống nước chè pha từ lá chè khô, thì mua chè là tốt nhất. Chè ngon như chè xanh Tân Cương Thái Nguyên sẽ chắc chắn ngon hơn chè mà bạn tự trồng. Chè được làm từ gia đình sản xuất chắc chắn sẽ trồng và làm sạch chè một cách tốt. Đặc biệt, chè Thái Nguyên mang hương vị truyền thống.

Tuy nhiên, nếu bạn trồng nhiều cây chè trong vườn nhà và không quá kén chọn về hương vị, và muốn trữ lá chè khô để dùng dần, bạn có thể tham khảo hướng dẫn sau.

1. Hấp lá chè

Lá chè xanh khô cần phải được “diệt men” để giữ được hương vị và thành phần của lá chè tươi. Theo cách làm truyền thống, lá trà sẽ được xao trên chảo để “diệt men”.

Tuy nhiên, việc xao chè là một công đoạn khó thực hiện nếu bạn không có kinh nghiệm. Vì vậy, bạn có thể “diệt men” lá chè tươi bằng cách hấp theo cách làm chè xanh của người Nhật.

Trước khi “diệt men”, bạn cần phơi lá chè trong một thời gian để lá héo đi. Đặt lá trà ở nơi thoáng mát trong 3-4 tiếng để lá trở nên khô hơi. Điều này giúp lá chè giảm trọng lượng nước và mềm mại hơn khi chế biến.

Bạn cần chuẩn bị một xửng hấp và một nồi nước. Đun nước đến khi sôi, sau đó cho lá chè tươi vào hấp. Hấp lá trà trong khoảng 2-3 phút cho đến khi lá trà chuyển từ màu xanh sẫm sang màu xanh nhạt. Sau đó, gắp lá chè ra khỏi nồi để nguội.

2. Vò lá chè

Vò lá chè là công đoạn bạn cho một số lá chè lên lòng bàn tay, sau đó miết 2 lòng bàn tay lại với nhau để lá chè cuốn lại. Lá chè sẽ trở nên dẻo và cuộn tròn.

Hoặc bạn có thể cho lá chè lên một khay lớn, dùng 2 tay lăn lá trà giống như lăn bột làm bánh. Lăn tới lăn lui cho đến khi lá trà nhỡ và xoăn lại. Từ trong lá trà sẽ tiết ra một chất nhựa ẩm mượt dính ở tay.

Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh.

Mục đích của công đoạn này là phá vỡ lớp bìa của lá chè và phá vỡ cấu trúc tế bào bên trong lá. Nhờ vậy, các thành phần tạo hương vị sẽ được tiết ra và hòa quyện vào nhau.

3. Sấy khô

Để lá chè khô, bạn cần phải trải đều lá trà lên khay và phơi nắng khoảng 1-2 tiếng để lá trà khô. Sau đó, để lá trà trong bóng râm để tiếp tục khô.

Lưu ý là bạn nên phơi nắng vào buổi sáng, không nên phơi nắng vào buổi chiều. Trong quá trình phơi, bạn cần lật lá chè 1-2 lần để lá khô đều. Tránh phơi nắng quá lâu, nếu không, nước trà sẽ có màu nâu đỏ không đẹp.

Nếu nhà bạn có lò nướng hoặc máy sấy, thì việc sấy chè sẽ nhanh hơn. Đặt nhiệt độ lò ở mức nhẹ, khoảng 100 độ C, sau đó trải lá chè lên khay và sấy trong khoảng 10-15 phút.

Mỗi 5 phút đảo đũa để lá chè khô đều. Sấy cho đến khi lá chè khô hoàn toàn. Lá chè khô sẽ có màu xanh đen và khi bẻ lá, nó sẽ giòn giống như rong biển khô.

4. Bảo quản

Để bảo quản lá chè xanh khô tốt nhất, bạn nên cất nó trong hũ đậy kín. Tránh sử dụng hũ thuỷ tinh hay nhựa trong, nơi ánh sáng không thể lọt vào. Hãy cất hũ chứa lá chè ở nơi thoáng mát.

5. Thưởng thức

Đối với lá chè xanh khô, bạn có thể pha trong ấm hoặc nấu như lá chè xanh tươi. Hương vị ngon hay không phụ thuộc vào cách chăm sóc cây chè và cách chế biến lá chè khô.

Tất nhiên, chè khô tự trồng không thể so sánh với chè đặc sản mà nhà sản xuất làm. Chẳng hạn như chè Thái Nguyên được chăm sóc rất kỹ. Bên cạnh đó, điều kiện khí hậu ở Thái Nguyên cũng rất tốt cho cây chè. Người làm chè có rất nhiều bí quyết và kinh nghiệm riêng.

Tuy nhiên, việc trồng cây chè và làm lá chè xanh khô tự làm cũng có niềm vui của nó. Chè tự trồng sẽ chắc chắn là sạch và không chứa thuốc trừ sâu hay phân hoá học.

Nếu bạn muốn mua lá chè khô Thái Nguyên, bạn có thể đặt hàng từ Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh. Chè tại đây được làm từ gia đình và đảm bảo là trồng và làm sạch. Hơn nữa, chè Thái Nguyên có hương vị truyền thống.