Cây Mai Chiếu Thủy: Kỹ năng trồng và chăm sóc

Cây Mai Chiếu Thủy đã trở thành một trong những loại cây được ưa chuộng vì dễ trồng và dễ chăm sóc. Đặc biệt, cây này thường ra hoa thường xuyên và mang lại mùi hương thơm ngào ngạt, tạo nên sức mê hoặc cho người trông cây.

Xuất xứ từ miền Ðông Dương, cây Mai Chiếu Thủy thường được trồng để làm cảnh, bonsai và trang trí sân vườn. Nó biểu trưng cho sự bền vững và ổn định trong gia đình.

Tại sao gọi là Mai Chiếu Thủy? Cây Mai Chiếu Thủy được đặt tên như vậy vì hoa của nó có 5 cánh, giống hoa mai. Ngoài ra, hoa mai chiếu thủy luôn nở xuống mặt đất, tạo thành hình ảnh như đang che chở cho đất, vì vậy được gọi là “chiếu thổ” hoặc “chiếu thủy”.

Cây Mai Chiếu Thủy thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae). Thân cây gỗ, xù xì và dễ uốn nắn cắt tỉa. Cây có hoa màu trắng, nở quanh năm và có mùi thơm nhẹ dễ chịu.

Để trồng và chăm sóc cây Mai Chiếu Thủy, chỉ cần chú ý đủ nước và tạo điều kiện cho cây phát triển. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về cây Mai Chiếu Thủy:

1. Đặc điểm về cây Mai Chiếu Thủy

1.1. Rễ cây Mai Chiếu Thủy

Rễ là bộ phận quan trọng nhất của cây, có chức năng hút nước, chất dinh dưỡng và giúp cây đứng vững.

• Rễ chính mọc từ hạt cây, mọc sâu và giúp cây chắc khỏe và hút nước, dinh dưỡng.
• Rễ phụ mọc từ các mầm phụ trên cây (thân, lá, rễ).

Có hai loại rễ theo cách phân bố trong đất: rễ ngang và rễ đứng.

• Rễ ngang (có rễ con) phân bố song song với mặt đất từ độ sâu 10 – 100 cm hoặc sâu hơn. Chúng có chức năng hút nước và chất dinh dưỡng.
• Rễ đứng mọc vuông góc với bề mặt đất, ăn sâu từ 1 – 10 m và giữ cho cây đứng vững. Rễ đứng cũng có thể hút nước và chất dinh dưỡng từ các tầng đất sâu.

Các cây Mai Chiếu Thủy có rễ chùm với rất nhiều rễ con. Mặc dù cây thích nước, nhưng nếu nước quá nhiều, cây có thể bị úng vạ và thối rễ. Vì vậy, khi trồng cây, cần sử dụng loại đất dễ thoát nước nhưng không giữ nước quá lâu. Có thể sử dụng đất thịt cứng và phơi khô, sau đó đập nhỏ và trồng cho cây. Điều này giúp cây giữ nước khi tưới và tạo khoảng trống thông thoáng trong đất, giúp cây thoát nước và hô hấp dễ dàng.

1.2. Thân cây Mai Chiếu Thủy

Cây Mai Chiếu Thủy thuộc dạng gỗ thân bụi. Có những loại có nốt sần trên thân. Cây có thân gỗ nhỏ, có thân xù xì, trắng hoặc xám đen. Thân cây phân cành nhiều, giòn, vỏ màu xám đen. Mỗi năm, cây Mai Chiếu Thủy thường ra liên tục 4-5 đợt cành. Ở những vùng phía Bắc, cây ra cành mùa cây thay lá và ra hoa. Trong những vùng phía Nam, cây ra đọt và hoa liên tục và đan xen nhau.

1.3. Lá cây Mai Chiếu Thủy

Lá cây Mai Chiếu Thủy mọc đối, không có lá kèm. Lá nhỏ có hình trái xoan dài, đầu nhọn, có cuống màu vàng xanh mọc đối xứng.

1.4. Hoa Mai Chiếu Thủy

Hoa Mai Chiếu Thủy mọc kẽ giữa lá, ra hoa vào mùa xuân. Hoa nhỏ, có cuống dài, màu trắng và thơm. Hoa có 5 cánh nhìn thoáng qua giống hoa mai, do đó được gọi là mai. Hoa Mai Chiếu Thủy luôn nở xuống mặt đất, tạo thành hình ảnh như đang che chở cho đất, nên gọi là mai chiếu thổ hay mai chiếu thủy.

1.5. Quả Mai Chiếu Thủy

Quả của cây Mai Chiếu Thủy là loại quả khô tự khai, thường không được sử dụng để nhân giống. Mỗi hoa cho ra 2 quả có hình dải, mũi nhọn ở đỉnh và thót nhọn ở gốc, màu đen với khía dọc. Quả dài khoảng 10-12cm, rộng 3-3,5mm. Hạt có dải dài 6mm, rộng 1mm và có lông mềm màu trắng.

2. Các giống Mai Chiếu Thủy

Cây Mai Chiếu Thủy có 3 loại lá chính: Lá lớn, Lá Trung và Lá Nhỏ (Lá Kim). Các loại lá này có thể có màu đen, xanh, vàng, trắng. Ngoài ra, còn có nhiều giống khác như Mai lá tứ, Kim thanh mai, Thanh mai…

2.1. Mai Chiếu Thủy lá lớn

Có nhiều loại lá lớn như lá trắng, lá đen, lá xanh, lá vàng, lá láng… Lá dài và có thể có hoa với 20 cánh lá rũ hoặc 20 cánh lá thẳng.

Hoa của Mai Chiếu Thủy lá lớn có màu trắng, thơm và mọc trên một cọng dài, tạo thành chùm hoa. Hoa của loại lá lớn thường có 5 cánh, giống hoa mai, do đó được gọi là mai. Hoa Mai Chiếu Thủy lá lớn luôn nở xuống mặt đất, nên được gọi là mai chiếu thổ hay mai chiếu thủy.

2.2. Mai Chiếu Thủy lá trung

Trung nu, nu Gò Công (mặt khỉ)

Mai Chiếu Thủy lá trung có nhiều loại, bao gồm Trung nu, nu Gò Công hay nu sọ khỉ (mặt khỉ). Mai Chiếu Thủy lá trung có nhiều u nẩn (bông chiếu xuống đất), được người chơi bonsai ưa thích. Giống cây này đã được Hội Sinh vật cảnh Việt Nam xác nhận có xuất xứ từ “Làng mai nu Thạnh Nhựt”. Tuy nhiên, nguồn gốc của giống này vẫn còn tranh cãi. Một số luận cứ dựa trên cơ sở khoa học cho rằng giống mai nu có xuất xứ từ vùng đất Gò Công thuộc tỉnh Tiền Giang.

Thanh Mai

• Lá dầy, có hình bầu dục, mọc thành 2 hàng. Lá có gân và màu xanh đậm, nách lá thưa.
• Thân có màu xanh tím, hơi tròn.
• Bông nhỏ (giống Mai Chiếu Thủy lá trung), nhưng ít bông.

2.3. Mai Chiếu Thủy lá kim

Mai Chiếu Thủy lá kim còn được gọi là kim giòn, kim thanh mai, kim lá tứ, kim đuôi chồn hoặc lá tứ xù. Giống này có lá nhỏ hơn và nhọn hơn, mọc thành hàng, và có nhiều chồi mọc từ các nách lá.

• Kim thanh mai: Lá nhỏ có màu xanh nhạt, cành nhiều chồi, ít bông. Thân có màu xanh tím, thân phần lớn hơi trắng xanh, cây cao to.
• Mai Chiếu Thủy lá tứ: Lá mỏng hơn so với kim thanh mai, lá nhỏ có đuôi nhọn, mọc tứ diện. Thân cây có nhiều cạnh khến, có thân phần lớn hơi trắng xanh. Cây cao to và có nhiều bông.

2.4. Mai Chiếu Thủy khác

Ngoài những giống cây đã nêu trên, còn có một số giống khác. Tuy nguồn gốc chưa rõ ràng, nhưng chúng thường được sử dụng làm cây trang trí lồng mức. Một số giống cây này có lá kim nhọn và nhỏ như hạt lúa.

3. Yêu cầu ngoại cảnh của cây Mai Chiếu Thủy

Cây Mai Chiếu Thủy không kén đất trồng. Có thể trồng Mai Chiếu Thủy trên các loại đất thịt, đất cát pha, đất sét pha, đất phù sa, đất đỏ bazan và đất có sỏi. Điều quan trọng là đất không được quá chết và quá nghèo nàn chất dinh dưỡng để cây phát triển.

Cây Mai Chiếu Thủy thích hợp với nơi có khí hậu nóng ẩm, với nhiệt độ từ 25°C – 30°C là tốt nhất. Cây có thể chịu đựng được nhiệt độ cao hơn trong nhiều ngày, thậm chí nhiều tháng. Tuy nhiên, cây sinh trưởng kém trong những vùng có khí hậu mát lạnh dưới 10°C.

Cây Mai Chiếu Thủy thích ánh sáng nhẹ và nắng nhiều, tuy nhiên, cần tránh ánh nắng mạnh để tránh cháy nám quả. Cây cần lượng nước vừa đủ ẩm trong giai đoạn ra lá và hoa, vì vậy cần duy trì độ ẩm thường xuyên suốt năm.

Cây Mai Chiếu Thủy cần được bảo vệ khỏi gió bão, để tránh gãy cành hoặc cây đổ.

Độ pH đất phù hợp cho cây Mai Chiếu Thủy từ 5,5 đến 6,5. Đất nên thông thoáng, tơi xốp và có nhiều mùn. Cây Mai Chiếu Thủy cần nhiều lân và kali hơn đạm.

Đó là những thông tin cơ bản về cây Mai Chiếu Thủy và cách trồng và chăm sóc nó. Nếu bạn muốn biết thêm về cây Mai Chiếu Thủy và những kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh, truy cập Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh để tìm hiểu thêm.