Cây Thổ Phục Linh: Những Công Dụng Và Ứng Dụng Tuyệt Vời

Thổ phục linh (khúc khắc) là một trong những loài cây quý được sử dụng rộng rãi hiện nay. Nếu bạn quan tâm đến công dụng và cách sử dụng của cây này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết và hữu ích.

1. Cây Thổ Phục Linh (Khúc Khắc) Là Cây Gì?

Cây khúc khắc có nhiều tên gọi khác nhau như thổ phục linh, cậm cù, linh phạn đoán, sơn lỳ lương, dây khum, kim cang, hồng thổ linh, thổ tỳ giải, sơn trư phấn, dây chắt, mọt hoi đòi (theo dân tộc Dao), tơ pớt (theo dân tộc Kho). Tên khoa học của cây này là Smilax glabra Roxb. Cây thổ phục linh là một loại cây dây leo sống lâu năm, có thể dài từ 4-5m, thậm chí lên tới 10m, không có gai. Lá của cây có hình bầu dục thuôn, đầu nhọn dài khoảng 5-12cm, rộng 1-5cm. Các bông hoa nhỏ màu xanh nhạt nở đơn độc, cây có quả mọng hình cầu có 3 hạt màu đỏ đến tím đen. Rễ củ của cây có hình dạng không đều.

2. Thành Phần Hóa Học

Trong cây thổ phục linh (khúc khắc) có những thành phần hóa học như nước, protein, glucid, xơ, tro, caroten, vitamin C và nhiều chất khác. Thành phần hóa học trong thân rễ của cây bao gồm tinh bột, sitosterol, stigmasterol, smilax saponin, tigogenin, β-sitosterol, tannin, chất nhựa và tinh dầu.

3. Mùi Vị

Khúc khắc (thổ phục linh) có một hương vị hơi ngọt, nhạt, hơi chát, tính bình, và có tác dụng khi đi vào các kinh Can, Vị.

4. Thu hái và Chế biến

Thân rễ là bộ phận được sử dụng nhiều nhất, một số người gọi là củ khúc khắc hoặc củ thổ phục linh. Thân rễ của cây này có thể được thu hái quanh năm, nhưng đạt dược tính tốt nhất vào mùa hè. Củ có hình trụ dẹt, kích thước không đồng đều, có chồi và rễ con mọc ra như mấu. Mặt ngoài của củ có màu nâu, trong khi bên trong có màu trắng hoặc nâu đỏ nhạt, hình dáng hơi tròn dài. Khi chạm vào, củ có chất bột và lát cắt hơi dai và khó bẻ gãy, nhúng nước củ hơi trơn và dính.

Củ khúc khắc sau khi thu hái cần được sơ chế trước khi sử dụng. Có nhiều cách sơ chế, như phơi khô cả củ, ngâm nước nóng và thái lát sau đó phơi khô, hoặc ủ 3 ngày cho củ mềm rồi thái lát mỏng và phơi khô.

5. Phân Bố

Hoa thổ phục linh (khúc khắc) thường nở vào tháng 5-6 hàng năm và ra quả từ tháng 7-10. Loài cây này thường mọc hoang và được tìm thấy ở nhiều nước châu Á như Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Việt Nam, Campuchia và Myanmar. Ở Việt Nam, cây thổ phục linh thường mọc ở các vùng đồi núi, rừng thưa, thung lũng, từ các tỉnh miền núi Tây Bắc đến các tỉnh Nam Trung Bộ như Khánh Hòa và Bình Thuận.

6. Công Dụng

Cây thổ phục linh (khúc khắc) có nhiều công dụng trong việc điều trị một số bệnh như trị giun móc, sán lá gan nhỏ, chống viêm, tác dụng lợi tiểu, kháng histamin, hạ huyết áp và nhiều bệnh khác theo y học cổ truyền. Ngoài ra, cây còn được sử dụng để trị đau nhức xương khớp, phong thấp, lở ngứa, giang mai, mụn nhọt, vảy nến, mề đay, rôm sảy và nhiều bệnh khác.

7. Cây Khúc Khắc Có Điều Trị Được Bệnh Gout Không?

Trong các tư liệu cổ truyền, cây khúc khắc được cho là có tác dụng chữa trị bệnh gout. Cây này được sử dụng rộng rãi trong sách Trung Quốc và Lĩnh Nam bản thảo của danh y Hải Thượng Lãn Ông. Cây khúc khắc có thể giúp làm giảm sưng viêm ở các khớp và đào thải axit uric ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, cây còn chứa nhiều chất có tác dụng lợi tiểu và tăng cường chức năng thận.

8. Bào Chế Thuốc Chữa Bệnh

Cây khúc khắc có thể được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau để chữa trị các triệu chứng như phong thấp, đau nhức xương khớp, mỏi gối, thấp khớp, đau thần kinh tọa, tê thấp, đau nhức gân xương, giúp kích thích tiểu tiện, chữa nổi mề đay, mụn nhọt, vẩy nến, viêm loét dạ dày, viêm họng, liệt dây thần kinh số 7, quai bị, và giang mai.

9. Lưu Ý Khi Sử Dụng

Trong quá trình sử dụng cây thổ phục linh, cần lưu ý một số điểm sau:

• Người can thận âm hư và người bị dị ứng với thành phần của cây này nên cân nhắc khi sử dụng.
• Phụ nữ mang bầu và đang cho con bú cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
• Nên liệt kê các loại thuốc khác đang sử dụng để tránh tương tác thuốc nếu có.
• Không nên uống nhiều nước trà khi sử dụng cây khúc khắc vì có thể gây rụng tóc.
• Người bị đái tháo đường không nên sử dụng cây khúc khắc do chứa tannin có thể gây rối loạn tiêu hóa.
• Khúc khắc có tác dụng lợi tiểu mạnh, do đó không nên sử dụng cùng lúc với các loại thuốc khác.
• Khi sử dụng cây khúc khắc để chữa bệnh giang mai, không cần lo lắng về việc uống cùng với cây hà thủ ô.

10. Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

Theo chuyên gia y tế Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, cây khúc khắc là một vị thuốc quý, nhưng không nên kỳ vọng quá nhiều vào công dụng của cây này mà cần kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, đặc biệt với người bị gout. Đồng thời, cần kiên trì sử dụng thuốc, tìm hiểu và nắm rõ thông tin về cây thổ phục linh để sử dụng đúng cách.

Trên đây là một số thông tin về cây thổ phục linh (khúc khắc), về các công dụng và cách sử dụng của cây trong điều trị bệnh gout. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng đau nhức và di chuyển khó khăn do bệnh gout gây ra, hãy liên hệ với Chơi cây cảnh – Nơi chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cảnh qua hotline 0865 344 349 để được tư vấn và hỗ trợ.